محاصره‌ی نظامی بلخ تنگ‌تر می‌شود

مختار وفایی

افزایش حملات تهاجمی و حضور قدرتمند گروه طالبان در ولایات فاریاب، بغلان، جوزجان، سرپل و پیشروی‌های تاکتیکی آنان در کندز نشان می‌دهد که یکی از پیامدهای بد این اتفاقات، تنگ‌تر شدن محاصره‌ی نظامی بلخ توسط این گروه است.

طالبان تا دوسال قبل بجز در بخش های از کوه البرز که مربوط ولسوالی چمتال می شود به بقیه مناطق این ولایت دسترسی و نفوذ نداشتند، اما حضور نظامی این گروه از مدتی بدینسو در ولسوالی‌های چمتال، بلخ، چاربولک، شولگره و دولت آباد بیشتر از قبل احساس می‌شود.

طالبان به دو دلیل نفوذشان را توانسته اند در بلخ گسترش دهند: کشت گسترده مواد مخدر و فعالیت مدارس دینی به نفع این گروه در ولسوالی‌ها و حتا داخل شهر مزارشریف.

در دوسال اخیر هزاران هکتار زمین در سراسر ولایت بلخ کوکنار کشت شده و قاچاقبران نیز به سادگی به خرید و فروش این مواد مصروف اند. طالبان مردم را در مناطق تحت سلطه شان مجبور به کشت تریاک کرده و از آنان سهمیه‌ی شان  را دریافت کردند. فرماندهان طالبان در خرید و فروش مواد مخدر نیز مصروف اند و از این راه بخشی از نیازمندی‌های شان را تامین می‌کنند. کشت گسترده مواد مخدر در بلخ حتی پای صدها جنگجوی طالب را به بهانه کار در مزارع تریاک از ولایات هلمند و قندهار به بلخ کشاند که شماری از این جنگجویان هم اکنون در جبهات طالبان در چمتال و چاربولک فعالیت دارند.

از سوی دیگر تبلیغ ده‌ها مدرسه دینی در داخل شهر مزارشریف و ولسوالی‌های بلخ به نفع گروه طالبان باعث شده است که جوانان بیکار  به این گروه بپیوندند.

شماری از مدارس دینی که حتی از پول دولت و وزارت معارف تغذیه می‌شوند افکار تروریستی و ضد دولتی را ترویج کرده و زمینه‌ساز پیوستن جوانان افراطی و بنیادگرا به گروه طالبان می‌گردند. عدم نظارت دقیق بر نصاب درسی و تماس‌های افرادی که در مدارس دینی حضور دارند باعث ترویج افکار طالبانی و نفوذ عناصر تروریستی در این مدارس شده است. چندین حمله تروریستی در بلخ از جمله حمله انتحاری بجان محمدظاهر وحدت معاون پیشین والی بلخ در سال 2013 از داخل یکی از مدارس دینی در چند کیلومتری دفتر والی بلخ انجام شد. حمله‌کننده انتحاری که آقای وحدت را در  روز 17 نوامبر 2013 هدف قرار داد شب را در همین مدرسه دینی با دوستان و هم‌دوره‌های مدرسه‌اش گذرانیده بود.

پایگاه نظامی و محل فرماندهی گروه طالبان در بلخ، در کوه البرز ولسوالی چمتال موقعیت دارد و این گروه تماس نزدیک و مداوم با جبهات نظامی طالبان در ولایات سرپل و جوزجان دارند.

فرماندهان طالبان در بلخ، هر ازگاهی برای عملیات‌های نظامی این گروه در کندز، سرپل، جوزجان و فاریاب نیروی کمکی فرستاده و گاهی هم از آن ولایات نیروی کمکی می‌طلبند.

ناکامی عملیات‌های نظامی که تاکنون برای سرکوب طالبان در بلخ راه اندازی شده، از یک‌سو باعث افتادنِ تجهیزات و وسایط نظامی بدست طالبان شده و از سوی دیگر به آنان روحیه و نیروی بیشتر برای گسترش حملات شان بخشیده است. در آخرین حملاتِ گروه طالبان که یک ماه قبل در ولسوالی چمتال راه اندازی شده و منجر به تلفات ده‌ها جنگجو و سرباز امنیتی شد، صدها نیروی کمکی از جبهات نظامی این گروه از سرپل و جوزجان به بلخ آمده بودند. قدرتمندی و تجهیز روزافزون جبهات طالبان در ولایات همجوار با بلخ از یک‌سو و حضور رو به گسترش جنگجویان این گروه در ولسوالی‌های مهم و استراتیژیک بلخ از سوی دیگر حلقه‌ی محاصره نظامی بلخ را تنگ‌تر ساخته است.

زیارتی منسوب به علی خلیفه چهارم اسلام در شهر مزارشریف / بلخ

با این وجود، بلخ که در محاصره‌ی ولایات نا امن و حضور روزافزون گروه طالبان قرار گرفته است، اگر مورد توجه نهادهای امنیتی و مسوولان محلی قرار نگیرد، بعید نیست که اندکی بعد آنچه را که امروز در فاریاب، کندز، جوزجان،سرپل و بغلان مشاهده می‌کنیم در بلخ نیز ببینیم.