پست‌ها

کاکا حبیب، کمی یِرغه برو!

تصویر
 مختار وفایی - روزنامۀ جامعۀباز گل‌محمد در پایانِ یکی دیگر از روزهای کاری‌اش قرار دارد. در کنار شلوغ‌ترین خیابانِ شهر مزارشریف در حالی که موترهای شیشه‌سیاه و قیمتی از کنار‌ش در حال عبور است، در قفسة گاری‌اش لم داده و حاصلِ زحمت یک‌روزه‌اش را می‌شمارد. نگاهی به اطرافش می‌اندازد و به نشانی رضایت، پول‌هایش را در جیب بغلی‌اش گذاشته و عابران را برای سوار‌شدن به گاری‌اش صدا می‌زند: نوشاد، نوشاد، نوشاد … هله که حرکت است بخیر هله‌ …  بلخ، یکی از بیست قدیمی‌ترین شهرهای جهان به شمار می‌رود. شهر مزارشریف که مرکز ولایت بلخ است، به دلیل قد‌مت تاریخی و هویت فرهنگی‌اش، از ارزش والایی در میان شهرهای تاریخی و فرهنگی جهان برخوردار است. هرچند روند جهانی‌شدن و توسعة تکنولوژی زندگی مردمِ این شهر را نیز دگرگون ساخته و زندگی سنتی با ابزارهای قدیمی را به حاشیه رانده، اما هنوز‌هم گاری‌ها، سماوارها، مغازه‌ها و کوچه‌هایی هستند که آدم را به یاد بلخ قدیم و صمیمیت‌ مردمان زمانش می‌اندازد .  گاری از وسایل نقلیة سنتی و قدیمی است که تا یک‌دهه قبل رونق زیادی در حمل‌و‌نقل شهری در داخل شهر مزارشریف و بر

پروندۀ ترور حاجی گل‌خان احمدی همچنان در ابهام است

تصویر
از ترور حاجی گلخان احمدی  معاون اداره مواد نفتی بندر تجارتی حیرتان و از چهره های سیاسی بانفوذ در ولایت بلخ بیشتر از یک ماه می‌گذرد، اما این پرونده همچنان در هاله‌ای از ابهام است و عاملان این جنایت هنوز ردیابی و مشخص نشده اند. عطامحمدنور والی بلخ به رسانه‌ها گفته است که نیروهای امنیتی در تلاش ردیابی عاملان این ترور استند، اما تاکنون هیچ پیشرفتی در پرونده صورت نگرفته است. با وجودی که والی بلخ از تامین عدالت در این پرونده اطمینان داده است، اما فاطمه همسر گلخان احمدی می ‎ ‌گوید که قاتلان همسرش، او و فرزندانش را نیز به مرگ تهدید کرده اند. فاطمه می‌گوید که زندگی او و فرزندانش بشیر احمد، فوزیه، علی سینا و احمدرضا در خطر است و مسوولان محلی نیز تاکنون اقدامی برای تامین امنیت آنان نکرده اند. گلخان احمدی کی بود؟ حاجی گل‌خان احمدی فرزند محمد ابراهیم درسال 1342 هجری خورشیدی درقریه خواجه سکندر ولسوالی شولگره زاده شد. وی تعلیمات ابتدایی خویش را تا صنف دوازدهم در لیسه عالی احمد الخضرویه آن ولسوالی به پایان رسانید. آقای احمدی با مهاجرت به جمهوری اسلامی ایران تحصیلات خود را تا مقطع لیسانس در رشته اقتصاد

تاش پهلوان، قهرمان میدان های بزکشی افغانستان کی بود و چگونه زیست؟

تصویر
تاش پهلوان فرزند عبدالواحد، در سال ۱۳۲۱ خورشیدی در روستای قزل‌کنت درۀ‌گز ( ولسوالی شولگره ولایت بلخ) دیده به جهان گشود. تاش پهلوان از   مشهورترین چاپ‌اندازان افغانستان و از چهره‌های افسانوی میدان‌های بزکشی کشور بود که که دوبار مدال قهرمانی را از سوی محمد ظاهر شاه پادشاه افغانستان و    رییس جمهور داوود خان بدست آورد.   بار نخست در سال ۱۳۴۵ خورشیدی مسابقات بزکشی میان سراسر ولایات افغانستان در شهر کابل برگزار شد که در این مسابقه تاش پهلوان از درۀ‌گز توانست مقام قهرمانی را در سطح کشور از آن خوده نموده و مدال قهرمانی را از دست محمد ظاهر شاه بدست آورد. بار دیگر در سال ۱۳۵۵ نیز مسابقات بزکشی میان چاپ‌اندازان سراسر افغانستان در مزارشریف برگزار گردید که در این مسابقه تاش پهلوان مدال قهرمانی را از دست رئیس جمهور داوودخان بدست آورد. تاش پهلوان، در کنار بدست آوردن دو دور مدال قهرمانی ورزش بزکشی در افغانستان، ده‌ها بار در میدان‌های بزکشی در ولایات مختلف، افتخاراتی را نصیب خودش و مالکان اسب‌هایی را که می‌تاخت کرده است که در تاریخ ورزش بزکشی از وی به عنوان «مشهورترین چاپ‌انداز افغانستان» نام

آیین‌ و آداب در درۀ گز، (ولسوالی شولگره)

تصویر
آداب، رسوم، کنش و منش یک اجتماع جزئی از ارزش‌ها و فرهنگ عامیانة آن جامعه شمرده می‌شوند. جامعة سنتی افغانستان نیز دارای ارزش‌های گوناگون اجتماعی است که برخی از این رسوم و آیین‌ها از درازنای تاریخ تا کنون از نسلی به نسل دیگری انتقال یافته و برخی از آنان با گذشت روزگار، به فراموشی سپرده شده است. در این میان، باشندگان درۀ‌گز نیز، دارای رسوم، آیین و ارزش‌هایی هستند که از نسل‌های دور به یادگار گرفته اند. در ادامه به برخی از رسوم‌‌، عادات و باورهایی جالب که از سال‌ها بدینسو در میان باشندگان درۀ‌گز رواج داد اشاره می‌کنم.   طوی (عروسی) ازدواج و انتخاب همسر در میان باشندگان درۀ‌گز مانند سایر نقاط افغانستان موانع اجتماعیِ زیادی را به همراه دارد. تضادها و حساسیت‌های نژادی، قومی، لسانی و مذهبی هنوز هم تاحدی سدِ راه وصل دو جوان برای تشکیل خانواده می‌باشند. مواردی زیادی دیده شده است که حساسیت‌های نژادی، زبانی، قبیله‌یی، مذهبی و سمتی در ازدواج و تشکیل خانواده برای جوانان دردسر ساز و در برخی موارد، این حساسیت‌ها به کشمکش‌های بزرگ‌تری انجامیده است. به طور مثال خانواده‌های سادات، کمتر قانع

سراسر پر آشوب گردد زمین

تصویر
گاهی که از کارنامه غیرمسلکی حامدکرزی در دوره حاکمیت‌اش یاد می‌شود، در نخستین نگاه اسماعیل خان با آن آستین‌های دراز و دستمال مخصوص‌اش به یادم می‌آید که سال‌ها کرسی وزارت انرژی و آب را عهده دار بود و بی‌شمار فساد و غارت کرد.   اول و آخر شعارهای اشرف غنی، دولت‌سازی و سپردن کار به اهل کار است. دوره حکومت وحدت ملی با همه مسخره‌گی و تباهی‌اش گذشت و اشرف غنی هم دلیل ناکامی اش را «چیلک‌اندازی» ریاست اجرائیه می‌داند. حالا که دست اشرف غنی در تقرری‌ افراد برای همان پنجا فیصد سهم خودش در قدرتباز است ببینید چه کار می‌کند. در شاهنامه فردوسی داستان رفتن فریدون به جنگ ضحاک و جلوس کردن او بر تخت را می‌خواندم. فریدون هنگامی که بر تخت می‌نشیند، یکی از فرمان‌های مهم او این است که کسی به کار کسی دیگری دخالت نکند و هرکس باید راه خودش را برود. جنرالِ جنگ به جای مدیر اداری تعیین می‌شود و مدیر اداری به جای  افسر کشف و استخبارات. تاجر قانون‌گذار می‌شود و دهقان والی. دیپلمات به جای انجنیر معدن کار می‌کند و انجنیر تبدیل به گلبدین حکمتیار می‌شود. باز از خودما می‌پرسیم که ریشه این آشوب  و تباهی در کجاست؟ این