«لر او بر خراسان»؛ در اتاق‌های آنلاین داعش چی می‌گذرد؟

مختار وفایی

داعش خراسان اخیراً ترانه‌ای با عنوان « ما جواسیس را می‌کشیم تا مردم را نجات دهیم» به زبان پشتو منتشر کرد. این ویدیو که در آن از طراحی گرافیگ و ویدیوهایی از سربریدن و کشتارهای این گروه در سوریه، عراق و افغانستان استفاده شده، پیام تهدیدآمیزی است به مخالفان داعش. در متن این ترانه از اصطلاح «لر او بر» که میان پشتون‌های افغانستان و پاکستان رایج است استفاده شده است. جنبش‌های پشتون‌گرا در پاکستان و افغانستان معقتد هستند که پشتون‌های ساکن در دو طرف مرز دیورند، همه از نژاد افغان هستند و مرزکشی میان آنان بی معنی است. به همین دلیل آنان سال‌ها قبل، شعار « لر او بر، یو افغان» یعنی پشتون‌های اینسوی مرز و آنسوی مرز همه از نژاد افغان هستند را رایج ساختند. در ترانۀ تبلیغی داعش خراسان، این اصلاح به گونه « لر او بر خراسان» استفاده شده است. مخاطب این شعار داعش که به زبان پشتو ارایه شده، به احتمال پشتون‌های ساکن در دو طرف مرز دیورند است که برای نخستین‌بار نیز داعش خراسان در سال ۲۰۱۴ از همین منطقه ظهور کرد. ولایت خراسان داعش، افغانستان امروزی و بخش بزرگی از خاک پاکستان را در بر می‌گیرد و استفاده از شعار « لر او بر» نیز مشابه دیدگاه پشتون‌ها به بی معنی بودن مرز میان افغانستان و پاکستان است.


پیام‌های داعش به کدام زبان‌ها پخش و نشر می‌شوند؟

داعش، اخیراً به لحاظ تبلیغات رسانه‌ای و عملیات نظامی، در قسمت‌هایی از جهان به ویژه در آفریقا، خاور میانه و جنوب آسیا (افغانستان و پاکستان)، به پیشرفت‌هایی دست یافته است که مایه نگرانی دولت‌ها و مردم شده است.

کانال‌های خبری داعش روز شنبه، ۱۳ اسفند اعلام کردند که یک مرکز جدید رسانه‌ای به نام «فرسان الترجمه» ایجاد شده است که هدف آن ترجمه و بازنشر گزارش‌ها، کتاب‌ها، مجلات و اعلامیه‌های این گروه به ۱۸ زبان در سراسر جهان است. در اعلامیه‌ داعش آمده است که مراکز رسانه‌ای این گروه د ولایت‌های مختلف، مسئولیت ترجمه و بازنشر پیام‌ها و کتاب‌های این گروه را دارند.

براساس این اعلامیه، قرار است پس از این مرکز رسانه‌ای «فرسان الترجمه»، محتوای نشراتی این گروه را به زبان‌های فارسی، پشتو، اردو، ترکی، ازبکی، مالدیوی، هوسه، هندی، خط تاجیکی، هسپانوی، فرانسوی، بنگالی، روسی، کردی، سومالیایی، آلبانیایی و اندونیزیایی منتشر کند.

در اعلامیه تاکید شده است که مراکز رسانه‌ای داعش و به ویژه مرکز فرسان الترجمه، می‌کوشد محتوای تبلیغاتی داعش را در همه پلتفرم‌های فضای مجازی و سایت‌های انترنتی بازنشر کند تا به دست مخاطبان و هواداران این گروه برسد.

یکی از مراکز نشراتی داعش، «موسسه العزائم» است که امور رسانه‌ای و تبلیغاتی داعش خراسان را برعهده دارد. العزائم به زبان‌های فارسی، پشتو، ازبکی و خط تاجیکی فعالیت می‌کند. تمرکز فعالیت العزائم روی زبان پشتو است، اما اخیراً مجلاتی به زبان‌های ازبکی و خط تاجیکی نیز منتشر کرده است.

بیشترین مجلات و پیام‌های داعش خراسان در کانال‌ها و حساب‌هایی با اسم‌های مستعار در تلگرام  و توییتر منتشر می‌شوند، چون محدودیت‌های وضع شده در فیسبوک، انستاگرام و دیگر شبکه‌های اجتمالی مجالی برای فعالیت اعضای داعش نمی‌دهند.

اعضای داعش خراسان در هفته‌های اخیر در توییتر به صورت علنی به تبلیغ برنامه‌ها و افکار خود می‌پردازند و از اعضای طالبان و دیگر گروه‌ها دعوت می‌کنند به این گروه ملحق شوند.

مروری بر حساب‌های توییتری اعضای داعش در افغانستان نشان می‌دهد که این‌ افراد با انتشار روایت‌های منسوب به متون اسلامی، طالبان را «مرتد»، متحد آمریکا، «مزدور دولت پاکستان» و مانع برپایی دولتی بر پایه خلافت اسلامی می‌دانند و بر گسترش جنگ در برابر این گروه تاکید می‌کنند.

در مواردی هم اعضای داعش خراسان، با استفاده از گزینه «اسپیس» در توییتر، گفت‌وگوهای آنلاین برگزار می‌کنند و در مورد امکان برپایی خلافت، دست‌آورد‌های این گروه در حوزه افغانستان و پاکستان و دیگر موضوعات مرتبط بحث می‌کنند.

موسسه نشراتی العزائم به صورت هفتگی ضمن برگردان و انتشار خبرها، اعلامیه‌ها و متون آموزشی از بان عربی به فارسی، پشتو و ازبکی، کتاب‌هایی به صورت پی دی اف منتشر می‌کند.

موسسه العزائم همچنین به صورت هفتگی، مجله النباء که رسانه رسمی داعش از عربی به پشتو برگردان و منتشر می‌کند. این محله حاوی خبرهایی در مورد فعالیت هفتگی داعش در سراسر جهان است. در برخی صفحات این مجله موضوعات و مقالاتی در مورد مسائل مهم منتشر می‌شود. یکی از ضمایم این مجله «عکس ویژه» است که معمولاً به عملیات‌های نظامی داعش اختصاص دارد.

اعضای داعش خراسان، در کانال‌های مختلف تلگرامی به پخش و گسترش ترانه‌های ویدیویی، پیام‌های صوتی و داستان‌های کوتاه در مورد سرگذشت اعضای کشته شده این گروه نیز پخش می‌کنند.

یکی از این برنامه‌ها که به تازگی آغاز شده است، برنامه صوتی «راهگذر راه‌های پر پیچ و خم» است که به صورت فایل صوتی در کانال‌‌های تلگرامی منتشر می‌شود. در نخستین بخش این برنامه صوتی، سرگذشت سلطان عزیز عزام، سخنگوی پیشین داعش خراسان در افغانستان منتشر شده است. سلطان عزیز عزام، خبرنگار، شاعر و نویسنده پشتون‌تبار بود که در ننگرهار زندگی می‌کرد و در سال ۲۰۱۴ به داعش پیوست. او تا پیش از پیوستن به داعش گوینده یک برنامه رادیویی بود و پس از حضور در صفوف داعش، یک شبکه رادیویی را در منطقه زیر سلطه داعش فعال کرد که به پخش برنامه‌های این گروه پرداخت. سلطان عزیز عزام در سال ۲۰۱۸، در حمله پهپادی نیروهای آمریکایی در ننگرهار کشته شد، اما کتاب‌ها و مقالاتی برجا مانده از او، هنوز برای هواداران و اعضای داعش الهام‌‍بخش استند.

موسسه العزائم در دو هفته اخیر، چندین کتاب با موضوع اویغورها و دولت چین، روابط طالبان با آمریکا، دولت پاکستان، فعالیت جمهوری اسلامی ایران در افغانستان، نزدیکی طالبان با شیعیان و کمک‌های نقدی کشور های جهان به طالبان منتشر کرده است.

در این کتاب‌ها که نویسندگان آنان نام‎های مستعار دارند و از اعضای داعش هستند، ادعا شده است که در زمان حاضر، داعش تنها مدافع اویغورها در برابر دولت چین است و همچنین این گروه از ارزش‌های مسلمانان معتقد به برپایی خلافت اسلامی در برابر کشورهای جهان و گروه‌‎های مانند طالبان دفاع می‎کند.

گسترش فعالیت رسانه‌ای داعش در افغانستان و پاکستان همزمان است با افزایش جنگجویان این گروه که نگرانی عمیق کشورهای مختلف از جمله روسیه و آسیای مرکزی را در پی داشته است.

حملات مرگبار اخیر داعش خراسان بر هتل محل اقامت شهروندان چینی، فرودگاه کابل و چند هدف دیگر توسط شهروندان پاکستانی و تاجیکستانی اجرا شدند و بیانگر تاثیر فعالیت رسانه‌ای داعش در جلب و جذب نیرو از کشورهای مختلف است. 

از سوی دیگر، یک منبع مطلع امنیتی که در دولت پیشین افغانستان فعالیت داعش و طالبان را از نزدیک دنبال می‌کرد، با شرط محفوظ ماندن نامش گفت، اخیراً اعضای داعش که بیشتر شهروندان کشورهای آسیای مرکزی هستند، از سوریه و عراق به افغانستان آمده‌اند.

به گفته این منبع، ضمن اینکه اعضای ناراض طالبان به داعش ملحق می‌شوند، دیگر اعضای این گروه که از چند سال به اینسو در عراق و سوریه حضور داشتند، در حال ورود به افغانستان هستند.

این اتفاقات در حالی به وقوع پیوستند که طالبان در ۷ اسفند اعلام کردند که قاری فاتح از فرماندهان ارشد داعش خراسان در درگیری با این گروه در کابل کشته شده است. همچنین در یکم اسفند، خبر کشته شدن اعجاز احمد آهنگر، سردسته انتحاری‌های داعش خراسان که اصالتاً شهروند هند بود در شرق افغانستان منتشر شد.

طالبان هرچند مدعی اند که با راه‌اندازی حملات علیه داعش خراسان، این گروه را مهار کرده‌اند، اما افزایش روزافزون فعالیت رسانه‌ای داعش و پیوستن طالبان ناراضی و افراد معتقد به افکار افراطی به این گروه، بیانگر افزایش فزاینده تهدید داعش در افغانستان، پاکستان و کشورهای همسایه افغانستان است.


Post a Comment

0 Comments