فرنگیس سوگند؛ از عاشقانه‌سرایی، تا مبارزات سیاسی

 «جای مردان سیاسی بنشانیم درخت، تا هوا تازه شود.»

این مقوله‌ی شعری، از سهراب سپهری، شاعر بزرگ ایران است که، هرازگاهی در محافل ادبی و شعری بیان می‌شود. از سیاسیون در ادبیات و شعر، اکثراً به عنوان حیله‌گران و سلطه‌گران نظام بشری نام‌برده شده و نوع دید شاعران به سیاست، بدبینانه و بیزاری از آن بوده است.

فرنگیس سوگند؛ نامِ آشنایی در میان جوانان و بخصوص آنانی که با ادبیات، شعر، برنامه‌های مدنی و فرهنگی سرگرم اند، می‌باشد. هرچند فرنگیس سوگند، با چندین رسانه نیز همکاری دارد و در اکثریت برنامه‌های مدنی اشتراک می‌کند؛ اما در بلخ و فراتر از بلخ، نام اش بیشتر باشعر  و آفریده‌های ادبی رقم خورده است.

فرنگیس، اکنون با تجربه‌ی سال‌ها کار در جامعه؛ وارد مبارزات سیاسی انتخاباتی شده و خودش را به عنوان یک فرد مستقل، در شورای ولایتی بلخ نامزد کرده است.

فرنگیس سوگند تحصیلات ابتدایی اش را در مکتب سلطان رضیه در شهر مزار شریف به اتمام رساند و تا پیش از فراغت اش از مکتب، فعالیت‌های اجتماعی اش محدود بود در درون مکتب و در واقع به قول خودش گروهی از دختران فعالیت‌های فرهنگی و درون مکتبی داشتند.

فرنگیس سوگند، خود یک شاعر است و در کنارِ بانوان جوان بلخ، کارهای شبیه چاپ و نشر مجلات و نشریه‌های فرهنگی ادبی کرده است که تاکنون شعرهای از وی در مجلات داخلی و خارجی منتشر گردیده است.

فرنگیس سوگند می‌گوید که با وارد شدن در دانشگاه، وی مرحله‌ی تازه‌ای از فعالیت‌هایش را آغاز کرد که با جمعی از جوانان فعالیت های گسترده ای ادبی، فرهنگی و اجتماعی را آغازگر شدند.

این بانوی نامزد در شورای ولایتی بلخ می گوید: «پس از گذشت زمان و گسترش فعالیت های اجتماعی، بنده طی یک انتخابات دموکراتیک و آزاد به حیث نماینده جوانان بلخ در پارلمان جوانان افغانستان برگزیده شدم و از سه سال بدین سو به عنوان نماینده جوانان بلخ در جلسات پارلمان افغانستان که تحت رهبری وزارت اطلاعات و فرهنگ و با حضور ریس جمهور کرزی، وزا وکلا برگزار می‌گردد اشتراک و سهم فعال دارم. »

مبارزه از طریق دیوارنگاری

جریان نو اندیشان برای تغییر؛ نخستین جمعی روشنفکری است که برای اولین بار دیوار نگاری را در شهر مزارشریف آغاز کرد و با این عمل، یعنی با نوشتن در روی دیوارهای شهر علیه فساد اداری، خشونت علیه زنان، محو کشت کوکنار و بی‌سوادی اعتراض کردند.

فرنگیس سوگند، در کنارِ ده‌هاتن از همراهانش این جمع را تاهنوز نگه داشته است و صلح، فساد اداری، خرافات اجتماعی، حمایت از زنان و ...از جمله سوژه‌های است که هرازگاهی به آنان می پردازند.

از فرنگیس سوگند پرسیدم که چه کسی  و چه چیزی ترا وادار به وارد شدن در مبارزات انتخاباتی کرد؟

سوگند می‌گوید: «به باور من، انسان یک موجود سیاسی است؛ اما در این مسأله عوامل متعددی سبب گردید تا وارد مبارزات انتخاباتی گردم. من همواره آروز داشتم که به نوعی بتوانم بخاطر بهبود وضعیت زنان و جوانان فعالیت‌هایی داشته باشم که در آغاز فعالیت‌هایم در حدِ و در محدوده‌ی خانه‌های فرهنگی و دانشگاهی بود؛ اما بخاطر رسیدن به اهداف واقعی باید کارهایی بیشتر از این می‌کردم و باید دست بالاتری داشته باشم. به همین اساس و به یاری و تشویق دوستان و خانواده ام توانستم که وارد این مبارزات کرد.»

از شعر تا سیاست

اینکه فرنگیس سوگند، به عنوان یک شاعر مطرح است و روح شعری در او همیشه موج می‌زند، چگونه توانسته است، سیاست و شعر را باهم بیامزد، خودش چنین می‌گوید:

به باور من، فعالیت‌های فرهنگی و سیاسی دو مقوله‌ی با هم برابر اند و هر دو لازم و ملزوم هم دیگر نیز هستند. اما قضیه شعر اندکی فرق می‌کند. به نظر من، ما شعر سیاسی کم دارم تا شاعر سیاسی. یعنی در افغانستان شاعران زیادی هستند که عملن عضو یکی از جریان‌های سیاسی هستند و مشغول کارهای سیاسی – فرهنگی هستند اما زمانی که خوانشی از شعر و متن های آنان داشته باشیم؛ متوجه می شویم که آنان فقط در فعالیت های روزمره‌ی شان سیاسی هستند تا شعرهای‌شان. بنابر این من ادبیات را دوست دارم و برایش عشق می ورزم؛ در کنار این که عاشقانه سرایی می‌کنم کار سیاسی نیز می‌کنم.

فرنگیس سوگند با تجربه‌ی بیشتر از یک دهه حضور در میان جامعه می‌گوید که همواره زنان در افغانستان، دست کم گرفته شده اند. وی باور دارد که زن در افغانستان یک جسم و یک زن تلقی می‌گردد تا یک انسان، مادر، خواهر... باورهای خرافاتی در برابر زنان باعث شده که زنان از حق خویش محروم شوند و همواره در مواقع مختلف مظلوم واقع گردند. از دیدگاه بانو سوگند، از دیرها بدینسو در افغانستان، آن چه که خلاف معیارهای انسانی و اسلامی باشد و در حق زنان روا دیده می‌شود.

وی هدف اش از نامزدی اش در انتخابات شورای ولایتی را تلاش بیشتر در راستای بهبود وضع زنان می‌داند. در این مورد می‌گوید:« بنابرا ین من دوست دارم، در راستای روشن‌گری و برابری تلاش کنم و در زدودن خرافات و تعصباتی که در برابر زنان در اجتماع جریان دارد فعالیت‌های گسترده‌ای را انجام دهم.»

وی اشتراک در پروسه های مدنی و سیاسی را حق هر فرد افغانستان دانسته  و می‌گوید که برای بدست آوردن این حق اش آن‌گونه که قانون برایش داده است، در انتخابات حضور یافته است.

نسل صادق و پرکار

سوگند،  دیدگاه متاوتی نسبت به سیاسیاسیون و حاکمان افغانستان در مورد جوانان دارد.

وی می گوید: «من فکر می‌کنم که نسلِ امروز ـ جوان ـ از نسل‌های پیشین تفاوت‌های دارد که به باور من این نسل پرکارتر، صادق‌تر و آگاه‌تر از نسل های پیشین است. با همین پندار، خواستم به عنوان یک جوان وارد عرصه‌ی سیاست و خدمت شوم.»

سوگند در حالی چالش‌های امنیتی را، برای زنان دیواری در برابرِ تحقق خواست‌های شان می‌داند، سنت‌های ناروای جامعه را نیز مانعِ بزرگی برای حضور زنان در انتخابات می‌داند: «به پندار من، بیشترین مشکلاتی که زنان با آن درگیر هستند، همین سنت‎های نا پسند قبیلوی، عرف و عنعنات بی‌مورد، بی‌سوادی،عدم آگاهی مردان از حقوق زنان، و امنیت است.»

در اخیر از بانو فرنگیس سوگند، در مورد اینکه اگر در انتخابات برنده شود یا نشود، چه برنامه ‌ای برای ادامه‌ی فعالیت هایش دارد پرسیدم.

سوگند، برنامه‌های آینده اش را در صورت راه یافتن در شورای ولایتی و یا ماندن در صف بازندگان، چنین خلاصه کرد:

• در بخش فرهنگ؛ ایجاد فضاهای آموزشی برای زنان در بخش هنر، از جمله هنر نقاشی، موسیقی، سینما و تیاتر.
• برگزاری محافل و گرامی‌داشت از شخصیت‌های هنری کشور و حفاظت و پاسبانی از فرهنگ کهن افغانستان.
• ایجاد کتاب خانه‌ها برای نهادینه ساختن فرهنگ کتاب‌خوانی در میان جوانان.
• برگزاری گفتمان‌ها بخاطر آگاهی  جوانان و نهادینه ساختن صلح.
• برگزاری برنامه‌های خود سازی برای دانشجویان و نهادینه ساختن اندیشه کردن در جامعه.
• ساختن یک کافه‌ی ام‌روزی برای دختران و برگزاری کورس‌های آموزش موسیقی برای بانوان

• ایجاد زمینه‌های کاری برای زنان بی بضاعت
• ایجاد کورس‌های آموزشی برای زنان بی سواد

نویسنده: نیلوفر لنگر

تصحیح: مختار وفایی