مختار وفایی جایزه خبرنگار سال افغانستان را از آن خود کرد

مرکز خبرنگاران افغانستان امروز یکشنبه در کنفرانسی به مناسب روز خبرنگار، با اعلام نتایج برنامه رقابتی خبرنگارسال افغانستان، مختاروفایی را برنده این جایزه اعلام کرد.

در کنفرانس مرکز خبرنگاران افغانستان که داکترعبدالله عبدالله رییس اجراییه حکومت، سیدآقا فاضل سانچارکی معین نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ، صدیق صدیقی رییس مرکز رسانه های حکومت و ده هاتن از خبرنگاران و اعضای رسانه های افغانستان حضور داشتند، ضمن اعلام نتایج برنامه رقابتی میان خبرنگاران، از آمار و ارقام خشونت‌ها علیه خبرنگاران نیز سخن گفته شد.

احمد قریشی مسوول مرکز خبرنگاران افغانستان، 191 مورد خشونت و تهدید، 7 مورد شهادت، 8 مورد مجروح و 3 مورد بازداشت را در سال 1395، از جمله اتفاقات ناگوار جامعه رسانه یی افغانستان عنوان کرده و از مقامات حکومتی خواستار توجه جدی به اوضاع آزادی بیان و خبرنگاران در کشور شد.

داکترعبدالله عبدالله رییس اجراییه حکومت که در این برنامه صحبت می کرد، ضمن تعهد به پیگیری قضایای خشونت، تهدید و ترور خبرنگاران وعده سپرد که در امر ایجاد تسهیلات برای دسترسی به اطلاعات نیز رسانه ها را یاری می کند. سیدآقا فاضل سانچارکی معین نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ نیز طی سخنانی از امیدواری ها برای بهبود اوضاع اطلاع رسانی در افغانستان سخن زده و رسانه های کشور را در امر اطلاع‌رسانی در منطقه کم‌نظیر عنوان کرد.

در برنامه رقابتی میان خبرنگاران افغانستان که 50 خبرنگار از سراسر کشور در آن شرکت کرده بودند، گزارش های 10 تن از آنان به مرحله نیمه نهایی راه یافته و در بررسی های نهایی هیات داوران، گزارش تحقیقی مختاروفایی تحت عنوان «مقامات پیشین سوار بر وسایط دولتی» که در روزنامه هشت صبح منتشر شده بود، به عنوان بهترین گزارش تحقیقی سال انتخاب شد.

مختاروفایی که جایزه و لقب خبرنگار سال 1395 را از آن خود کرد، جوایز و لوح تقدیر را در این کنفرانس از مقامات حکومتی و مسوولان مرکز خبرنگاران افغانستان دریافت نمود.

مختاروفایی طی سخنانی گزارش تحقیقی را به عنوان یکی از ژانرهای مهم و مسلکی مطبوعات جهان امروز قلمداد کرده و از حکومت خواست تا از گزارش‌های تحقیقی خبرنگاران در امر مبارزه با فساد استفاده کند. وفایی گفت خبرنگاران تحقیقی بازوان محکم حکومت در امر مبارزه با فساد است و نهادینه شدن گزارشگری تحقیقی در رسانه‌ها، در امر رسیدن به جامعه‌ی عاری از فساد کمک می‌کند.

قابل یادآوری است که قبلاً نیز در سال 1393، طی یک برنامه رقابتی که از سوی دفتر نی حمایت کننده رسانه های آزاد افغانستان راه اندازی شده بود، مختاروفایی عنوان «خبرنگار شجاع سال 1393» را از آن خود کرده بود.

عنایت الله میهن-وب سایت تحلیلی خبری هویدا

سرانجامِ بیش از یک‌دهه شعار برای دمکراسی

مرحوم داوودخان زمانی گفته بود که دمکراسی در کشورهای توسعه نیافته شانس کامیابی ندارد. به باور من، هرچندکه دم از دمکراسی‌خواهی و مدنیت می‌زنیم، جدا از این‌که ما قطعاً دمکراسی پذیر نیستیم، سزاوار چنین نظامی با رفتارهای متعالی و انسانی نیز، نیستیم. روح و ظرفیت و منطق زندگی ما با نسخه‌ی که آمریکا برای ما پیچیده ناسازگار است. من جداً در اوضاع کنونی طرفدار یک حکومت با رویکرد سرکوب‌گرایانه در افغانستان هستم. چون وحشت و بربریتِ که اکنون در پوست این جامعه تزریق شده است، به هیچ‌وجه با نسخه‌ی دمکراسی و تلاش‌های نمادین دمکراسی‌خواهی قابل علاج نیست، نبوده و نخواهد بود. اکنون بیش از یک‌دهه تلاش و مصرف هزینه‌های هنگفت، دمکراسی‌خواهی بسوی افتضاح بیشتر کشانیده شده و ثابت می‌شود که یکی از فاحش‌ترین اشتباهات ما سر دادن داعیه‌ی دمکراسی در چنین زمانی بوده است. اکنون نهادهای مدنی و سایر موسساتی که میزان دریافت پول شان از سفارت‌خانه‌ها و نهادهای بین‌‌المللی کاهش یافته و یا قطع شده است، در حال لیلام کردن اجناس و وسایل شان استند. همزمان با این، بی‌باوری به تلاش‌ها و شعارهای مدنی و دمکراسی‌خواهی و حقوق بشر در میان مردم نیز افزایش یافته و این مقوله‌ها

تبدیل به جزیی از دشنام‌ها و تمسخر روزمره‌ی شان شده است؛ فاصله‌ی ارگ با مردم در حال گسترش، روند مسلح شدنِ مردم در دره و دهات و حتی شهرها، به سرعت در حال انجام شدن است و در این میان، باور به این که افغانستان با یک سناریوی خطرناک دیگر روبرو خواهد شد نیز در حال شکل‌گیری است. با این همه آشفتگی اوضاع، نقش نهادی که بیشترین کمک‌های جهانی صرف آن شده و به یگانه نهاد مورد اعتماد مردم افغانستان شهرت یافته چه خواهد بود؟ نهادی که بر اساس تجارب جهانی، در بیشترین کشورهای توسعه نیافته، در چنین اوضاعی ابتکار عمل را بدست گرفته و با طرح‌ریزی یک کودتا به نا امیدی مردم و بی‌کفایتی رهبران ارگ پایان می‌دهد. اکنون که اوضاع در افغانستان به نفع مردم نیست و در یک قدمی فاجعه قرار داریم، با چه سناریویی روبرو خواهیم شد؟ هرچند پاسخ دقیق به این پرسش دشوار است، اما آنچه را به عنوان یک «احتمال قوی» نمی‌توان نادیده گرفت این‌جا مطرح می‌کنم: ساموئیل فاینر دانشمند علوم سیاسی معتقد است که بهترین زمان برای راه اندازی یک کودتا، هنگام جنگ و یا وضعیت اضطرار ملی است. منظور از وضعیت اضطرار ملی آن است که کشور غرق در بحران و دولتِ غیرنظامی غرق در فساد و بی‌کفایتی و مورد نفرت روز افزون مردم قرار داشته و نظامیان محبوب و مورد اعتماد مردم باشند. در این وضعیت است که نظامیان کارآزموده و با دانش، ابتکار عمل را بدست گرفته و کشور را از افتادنِ در چاله‌ی بدبختی نجات می‌دهند. حکومت نظامی از قدیمی‌ترین نوع نظام‌های بشری است که افغانستان نیز آن را تجربه کرده است. اکنون که دمکراسی نوپای افغانستان، دارد به رسوایی و افتضاح کشانیده می‌شود، احتمال این که افغانستان در درازمدت با یک کودتا روبرو شود، را افزایش می‌دهد. به باور منتقدین دمکراسی افغانستان، در درازمدت بزرگ‌ترین خطر به دمکراسی افغانستان، طالبان، داعش و یا القاعده نه، بلکه ارتش نیرومند و مقتدری است که اکنون دارد به پختگی و توانایی لازم برای بدست‌گیری و کنترل اوضاع می‌رسد. آنچه می‌تواند تلاش نمادین دمکراسی‌خواهی‌ نزدیک به دو دهه را در افغانستان با چالش سقوط و ناکامی مواجه ساخته و این اشتباه را برای ما ثابت سازد، ارتش نیرومندی است که در حال افزایش توانایی و محبوبیت در میان مردم افغانستان است. نظرسنجی‌های انجام شده تاکنون نشان داده است که ارتش، یگانه نهاد مورد اعتماد مردم افغانستان است. در مقابل، بی‌باوری و فاصله‌ی روز‌افزون مردم از دولتِ غیرنظامی بیانگر این است که اگر روند قدرت، توانایی، ظرفیت و دانش نظامیان «سیر صعودی»، و محبوبیت، جایگاه و رضایت از رهبران دولتی در میان مردم «سیر نزولی» داشته باشد، سرانجام فضا برای انجام یک کودتا آماده شده و برپایی حکومت نظامی را شاهد خواهیم بود  .

مختار وفایی

که در چمن همه گلبانگ عاشقانه‌ی توست

خانة شعر برگزار کرد:

برنامه‌ی ادبی‌ برای ارج‌گزاری به دستاوردهای دو شاعر و خبرنگار بلخی، حکیم علی‌پور (برنده‌ی جایزه‌ی سوم شعر خبرنگاران در تهران) و مختار وفایی (برنده‌ی عنوان خبرنگار شجاع سال 93 کشور).

برنامه بعد از ظهر روز چهارشنبه 19 حمل 1394، در تالار کمیسیون مستقل حقوق بشر با حضور شاعران، فرهنگیان، استادان دانشگاه، فعالان جامعه‌ی مدنی و خبرنگاران برگزار گردید. آقای داوود ناجی نویسنده و روزنامه‌نگار افغانستانی ساکن لندن، برهان ابدالی نویسنده‌ی افغانستانی ساکن فنلند و حسین ساعی از فرهنگیان پیش‌کسوت ساکن دنمارک، مهمانان ویژه‌ی این برنامه بودند.

برنامه به شرح زیر اجر گردید:

ـ نیلوفر لنگر (شاعر و روزنامه‌نگار)، برنامه را گردانندگی کرد.

ـ تقی واحدی (نویسنده و پژوهشگر)، در مورد برنامه و اهمیت دستاورد دو شاعر و خبرنگار بلخی (حکیم علی‌پور و مختار وفایی) سخنرانی کرد.

ـ صادق عصیان (شاعر و استاد دانشگاه)، ضمن صحبت‌ در مورد وضعیت فرهنگی بلخ، در پیوند به درگذشت نابه‌هنگام استاد محمدعمر فرزاد سخن گفت و آن را ضایعه‌ی بزرگی برای اهالی فرهنگ و ادبیات کشور دانست.

ـ نورآغا شریفی (مسئول دفتر نی در ولایت بلخ)، در مورد چگونگی برگزاری پروسه انتخاب شجاع‌ترین خبرنگار سال 1393 افغانستان صحبت کرد.

ـ داوود ناجی (نویسنده و خبرنگار)، در مورد وضعیت فرهنگ و کار خبرنگاری در افغانستان سخن راند.

ـ برهان ابدالی (نویسنده)، در باره‌ی گذشته‌ی فرهنگی بلخ و خاطرات خویش در این شهر سخن زد.

ـ حکیم علی‌پور (شاعر و نویسنده) در مورد کارهای ادبی‌اش و فعالیت‌های فرهنگی بلخ صحبت کرد و به شعرخوانی پرداخت.

ـ مختار وفایی (شاعر و روزنامه‌نگار) در مورد مشکلات کار خبرنگاری در افغانستان و تهدید‌هایی که خبرنگاران با آن روبه‌رو هستند، صحبت کرد و شعر خواند.

ـ عارف بسام، شعرخوانی کرد.

ـ اشرف آذر، شعرخوانی کرد.

ـ مصطفی هنرجو، با چند آهنگ زیبا برنامه پنجره‌ی برنامه را بست.

مختار وفایی، روزنامه‌نگار شجاع سال افغانستان شد

شهزاده سمرقندی- رادیو زمانه

روزنامه‌نگاری از ولایت بلخ در شمال افغانستان، به عنوان روزنامه‌نگار شجاع سال گذشته افغانستان برگزیده شد.

مختار وفایی که برای دریافت جایزه «شجاع‌ترین روزنامه‌نگار سال» از بلخ به کابل دعوت شده بود، هنگام دریافت این تندیس سخنرانی کرد.

مختار وفایی در حال دریافت تندیس خبرنگار شجاع سال 1393

او در سخنان خود گفت: «وضعیت اطلاع‌رسانی در ولایت‌های دور دست کشور روبه وخامت است و در این ولایت‌ها، خشونت و کشیدن خط‌های قرمز برای اطلاع‌رسانی سالم، از سوی افراد زورمند، خطری برای آزادی بیان به حساب می‌آید.»

سازمان «نی» که حمایت‌کننده رسانه‌های آزاد در افغانستان است، در پی بررسی و نظرسنجی یک ماه و نیمه درباره شجاع‌ترین روزنامه‌نگار سال که به صورت آنلاین برگزار شد، روز سه‌شنبه چهارم فروردین/ ۲۴ مارس، نتیجه را در مراسمی عمومی در کابل اعلام کرد.

مختار وفایی از میان ۱۳ روزنامه‌نگار محلی که برای این نظرسنجی نامزد بودند، با ۹‌هزار و ۱۳۲ رأی اول شد. نجیم رحیم، روزنامه‌نگاری از ولایت قندوز هم با ۷‌هزار و ۹۴۴ رأی،نفر دوم شد.

مختار وفایی سال گذشته به دلیل گزارش‌هایی که نوشته بود، از جانب افراد نامعلوم و نقاب‌پوش مورد لت و کوب و تهدید مسلحانه قرار گرفت.

او در جامعه مدنی و در میان فعالان حقوق بشر افغانستان، چهره‌ای شناخته شده است و با وجود تهدیدهای مداوم به فعالیت‌های خود ادامه داده است.

موضوع‌ بیشتر گزارش‌های مختار وفایی، فساد مالی، امنیت در شمال افغانستان و پشت‌پرده‌ حکومت‌داری و عوامل ناامنی است.

او از شمال افغانستان گزارش‌هایی برای روزنامه «جامعه باز» در کابل می‌نویسد و مدیر هفته‌نامه «هویدا» در مزار شریف است.

صابر فهیم، گزارشگر ارشد سازمان «نی»، در مراسم قدردانی از روزنامه‌نگاران شجاع افغانستان گفت: «این نخستین بار است که از خبرنگار شجاعی که مورد خشونت قرار گرفته، قدردانی می‌شود.»

رادیو زمانه با این روزنامه‌نگار افغانستانی که در راه برگشت‌ از کابل به بلخ بود، گفت‌وگویی انجام داده است و از احساس او هنگام دریافت این جایزه و برنامه‌های آینده‌اش پرسیده است.

مختار وفایی در این گفت‌وگو، جایزه‌اش را به قربانیان راه آزادی بیان در افغانستان تقدیم کرد.

درباره سازمان «نی»

سازمان «نی» برای توانمند‌سازی رسانه‌های آزاد و تعمیم آزادی بیان در داخل افغانستان فعالیت می‌کند و تلاش دارد که هر سال با قدردانی از روزنامه‌نگاران شجاع محلی، زمینه‌ بالا بردن انگیزه آن‌ها را برای پوشش مسائل حاد اجتماعی فراهم کند.

این سازمان در تارنمای خود با اعلام شماره‌های تماس، از شاهدان خشونت علیه روزنامه‌نگاران و کارمندان رسانه‌‌ها خواسته است تا با آن‌ها تماس بگیرند و گزارش بدهند تا با دیده‌بانی و ثبت این آمار، آزار و اذیت روزنامه‌نگاران در افغانستان کاهش یابد و این سازمان بتواند در صورت نیاز و به هنگام خطر، برای کمک به روزنامه‌نگاران اقدام کند.

27 حوت

بنا بر روایتی 27 حوت روز خبرنگار است.

سال گذشته در چنین روزهایی به جرمِ اطلاع‌رسانی و بیانِ حقِ آزادی ام، از سوی یک جنایت‌پیشة جنگ‌سالار مورد حملة مسلحانه قرار گرفتم.  حوالی هشت شب بود و از دانشگاه بسوی خانه بر می‌گشتم. چهار موترسایکیل‌سوار اطرافم را گرفتند و میل تفنگچة را بر پیشانی ام گذاشتند...در آن لحظه نمی‌دانم به چه فکر می‌کردم... فقط بیاد دارم که چندبار اطرافم دیدم که شاید کسی به کمک‌ام بیاید...با صورتِ خون‌آلود به زمین خوردم و در خیابان بجز تاریکی و تنهایی کسی بسویم دست دراز نکرد.

من از کودکی تا یک‌سال قبل بروی بستر شفاخانه نیافتاده بودم. افتیدن بروی بستر شفاخانه با صورت و پیراهنِ خون‌آلود و بی‌آنکه پدر، مادر، برادر و خواهری در کنارت داشته باشی دشوار است...اما من در آن لحظه موجی از حمایت و همراهی هم‌مسلکان و دوستان‌ام را داشتم...نیرو گرفتم و تا امروز هم‌چنان استوار در این راه ایستاده و برای هر روز بهتر از دیروز بودن تلاش می‌کنم!

هرچند پس از رویداد، به مسوولان محلی عرض مان را رسانیدیم، اما کاری از دست آنان ساخته نشد. یک‌سال از آن شبِ ظلمت می‌گذرد، من تمامی نشانه‌ها و مشخصات عاملین حمله بجانم را به مسوولان دست اول امنیتی داده بودم، اما آنان کاری نکردند و من هنوز نمی‌توانم از این جنایت‌پیشة خون‌آشام نام ببرم، چون هنوز اسلحه بدست دارد و قدرت‌مندتر از دیروز است.

رحیمی در آن زمان فرمانده امنیه بلخ بود، مرا به تنهایی در حضور طلبید و برایم گوشزد کرد که: دنبال این قضیه نگرد، آن شخص پیش ما چندین دوسیه دارد. بارها جلب کرده‌ایم اما زور ما به او نمی‌کشد...فقط مواظب جان و زندگی‌ات باش.

غرض از عرضِ این دردنامه این بود که بگویم، سال گذشته در آستانة 27 حوت تنها پیشانی و پیراهنم خونین بود، اما ام‌سال مسلک، حق و آزادی همه خبرنگاران خونین است. سال گذشتة میلادی و سال جاری خورشیدی،خونین‌ترین سالِ خبرنگاران در افغانستان بود و این‌روزها نیز، دشواری‌ها، محدودیت‌ها و خشونت‌ها علیه خبرنگاران به شدت در حال گسترش است. حکومت وحدت ملی، با چند ماهی که از آن می‌گذرد، تیشه‌های محکمی تاکنون  بر ریشة آزادی بیان کوبیده است.

با این همه؛

راهی را که تاکنون آمده ایم، هم‌چنان استوار و محکم ادامه می‌دهیم!

مختار وفایی