مختار وفایی
افغانستان تا اکنون از لحاظ آزادی‌های رسانه‌یی در میان کشورهای
آسیا از بهترین وضعیت برخوردار است. این وضعیت از یک‌سو حاصل حضور نظامی قدرت‌های
دمکرات جهان است و از سوی دیگر حاصل استقبال نسلِ پسا طالبان از آزادی‌ها و ارزش‌های انسانی. هرچند آزادی بیان و
ارزش‌های حقوق بشری در ذهن حاکمان افغانستان به عنوان ارزش‌های که می‌توان یک
جامعه را براساس آن بنیاد نهاد و پیشرفت، شکل نگرفته است، اما در سایه‌ی همین
دمکراسی مصلحتی، بنیادهای ارزش‌های انسانی امروز، از جمله آزادی بیان در میان
جامعه افغانستان با استقبال و رشد روزافزون مواجه شده و در ذهن نسل جوان جا باز
کرده است.
حاکمان افغانستان به شمول رهبران جهادی و سیاسی که برای
زیبایی سخنرانی‌ها و مقبولیت شان نزد همکاران بین‌المللی افغانستان، همواره از
دمکراسی، حقوق بشر و آزادی‌های مدنی صحبت می‌کنند در ذهن و نهادشان به این ارزش‌ها،
احترام و باور ندارند. این حقیقت تلخ زمانی آشکار خواهد شد که پای نیروهای نظامی
ناتو و کشورهای حامی از افغانستان دور شود. آن‌زمان شاهد خواهیم بود که همه در
چهره‌ی کریم خرم ظاهر شده و آزادی بیان را «قصه مفت« می‌خوانند.
بتازگی وزارت مخابرات به شرکت‌های مخابراتی دستور داده است
که شبکه‌های تلگرام و واتساپ را مسدود کند. این وزارت در دستور جداگانه‌ی به شرکت‌های
مخابراتی گفته است که لیستی از وب‌سایت‌ها و اکانت‌ها را در تویتر و فیسبوک مسدود نمایند. مشخص نشده است که لیست کدام وب‌سایت و افراد در
دستور کار وزارت مخابرات برای مسدود ساختن قرار گرفته است.
شرکت‌های مخابراتی
در صحبت با رسانه‌ها دریافت این مکتوب‌ها از وزارت مخابرات را تایید کرده اند. در
یکی از مکتوب‌های وزارت مخابرات به شرکت مخابرانی یونین تیلی‌کام آمده است: هرچه
عاجل‌تر بنابر حساس بودن موضوع، در مورد Block نمودن تمام وب‌سایت‌ها، اکانت‌های فیسبوک و
تویتر اشخاص و افراد لست ارسالی این اداره
اقدام نموده و از اجراات خویش طی 24 ساعات آینده خبردهید. در پای این مکتوب که به
تاریخ 30 میزان صادر شده است انجنیر نقیب‌الله سیلاب معاون اداره تنظیم خدمات
مخابراتی امضا کرده است.
 |
| مکتوب های وزارت مخابرات به شرکت های مخابراتی |
من یکی از استفاده کنندگان شبکه‌های فیسبوک، واتساپ، تلگرام
و تویتر هستم. از طریق این شبکه‌ها خبررسانی می‌کنم و با دوستانم در تماس هستم. از
دیروز پنج‌شنبه اکانت‌هایم در تلگرام، واتساپ و تویتر مسدود شده بودند. من هرچند
توانستم با استفاده از فلترشکن در مقابل این اقدام ضد آزادی حکومت بیاستم، اما
مطمینم که آغاز این روند، می‌تواند دست‌آوردهای ما را طی بیشتر از یک دهه اخیر به
چالش بکشد.
کشورهای همسایه افغانستان از جمله ایران، پاکستان، کشورهای
آسیای میانه و حتی هندوستان که لقب بزرگترین دمکراسی جهان را دارد همواره به سرکوب
آزادی رسانه‌ها و وضع محدودیت بر شبکه‌های اجتماعی متهم است. حکومت افغانستان طی
سال‌های اخیر بارها از سوی نهادهای جهانی به عنوان دولت پاسخگو به رسانه‌ها که از
رشد آزادی بیان حمایت کرده شناخته شده است.
اما آنچه مایه تاسف و نگرانی است، افزایش وضع محدودیت،
گسترش خشونت، تهدید و سانسور علیه رسانه‌ها در زمان حاکمیت حکومت وحدت ملی است.
حکومتی که حاصل یک توافق و خلاف مواد قانون اساسی افغانستان شکل گرفته است. بدون
شک که دستورهای جدید وزارت مخابرات برای مسدود ساختن وب‌سایت‌ها و اکانت‌های افراد مشخص به شمول بستن شبکه‌های
تلگرام، واتساپ اقدامی در راستای ایجاد خفقان و محدودیت بر آزادی‌های مردم است.
پایه‌های اجتماعی حکومت وحدت ملی به شدت لرزان است و ترس از
فروپاشی یکی از عواملی است که سران حکومت را وادار به وضع محدودیت بر رسانه‌های
اجتماعی کرده است. بدون شک که این اقدام با واکنش‌های سخت مردم و فعالان شبکه‌های
اجتماعی مواجه خواهد شد. پس از گلوله‌باری و بمب‌گذاری در جاده‌ها که منجر به کشته
شدن معترضان طی دوسال اخیر شد،اکنون وضع محدودیت بر شبکه‌های اجتماعی گزینه‌ی
دیگری برای ایجاد ترس و خفقان در میان مردم است. امیدوارم حامیان بین‌المللی
حکومت افغانستان که توجیه لشکرکشی شان به این کشور دفاع و نهادینه‌سازی ارزش‌های حقوق بشری است نگذارند حکومتی که لقب
فاسدترین کشور جهان را بر دوش می‌کشد، حلقه‌ی سیاهِ سرکوب و خفقان را نیز بر گردن
آزادی‌های مدنی که یگانه راه برای اصلاحات و اعتراض مردمان تحت ستم است بیاندازد.
دستورهای وزارت مخابرات مبنی بر مسدود ساختن شبکه‌های
اجتماعی، کمتر از بمبی که در میان مظاهره‌چیان جنبش روشنایی و گلوله‌هایی که بر
سینه‌های اعضای رستاخیز تغییر برای جلوگیری از گسترش اعتراضات علیه فساد و بی
کفایتی حکومت شلیک شدند نیستند. در مقابل این اقدام ضد آزادی حکومت بیایستیم و با
حفظ آزادی به تلاش‌های مان برای روشنگری و گسترش ارزش‌های حقوق‌بشری ادامه دهیم.
رهبری انجمن قلم افغانستان در ختم برنامه 
رسانه‌ها، نهادهای مدنی، جریان‌های سیاسی و فرهنگی اگر برای برداشتن این
محدودیت‌ها و جلوگیری از اقدامات ضد آزادی حکومت اقدام نکنند، مطمیناً که اندکی بعد در یک قدمی
سقوط به دامن یک نظام توتالیتر خواهیم بود.
توحیدی، با ابراز نگرانی از عدم مصئونیت خبرنگاران در کشور گفت
افغانستان دومین کشور خطرناک برای خبرنگاران در جهان به شمار می‌رود و تا زمانی که
کسی به جرم خشونت علیه خبرنگاران مجازات نگردد، گراف خشونت علیه خبرنگاران کاهش
نخواهد یافت و بلکه رو به افزایش خواهد بود.