۰۶ مهر ۱۴۰۰

متن کامل قانون اساسی دولت ظاهر شاه

 گروه طالبان به تازگی اعلام کرده اند که کابینه سرپرست این گروه برای افغانستان، قرار است از قانون اساسی دولت ظاهرشاه پیروی کنند. به گفته طالبان، تغییرات اندکی در این قانون اعمال شده است. 

قانون اساسی افغانستان که در میزان سال 1343 از سوی ظاهر شاه نافذ گردید، یکی از بسته ترین قوانین اساسی در تاریخ افغانستان است. براساس این قانون، شاه و یا حاکم افغانستان، صلاحیت های بی حد و حصر در مورد سرنوشت مملکت دارد و رسانه ها نیز در کنترول حکومت استند. 

برای خواندن متن کامل قانون اساسی، می توانید پی دی اف آنرا را با وارد شدن به لینک زیر دانلود کنید.


 


۰۵ مهر ۱۴۰۰

کوچ اجباری هزاره‌ها از دایکندی، یادآور جنایات امیر عبدالرحمان است

مختار وفایی - اندیپندینت فارسی

بیشتر از ۸۰۰ خانواده در شهرستان‌های گیزاب و پاتوی ولایت دایکندی، از سوی مقامات محلی طالبان دستور کوچ اجباری دریافت کرده اند. از این میان تا اکنون ۴۰۰ خانواده در روستای کندیر شهرستان گیزاب خانه‌های شان را ترک کرده اند و ساکنان پانزده روستای دیگر برای تخلیه خانه‌ها و جایدادهای شان ضرب‌الاجل دریافت کرده اند. ساکنان روستاهایی که به اجبار باید خانه‌های شان را ترک کنند، از قوم هزاره و پیرو مذهب شیعه استند.

نامه‌ای که از سوی امین‌الله زبیر والی طالبان در دایکندی برای تخلیه روستاها صادر شده نشان می‌دهد که او به افراد تحت امرش توصیه کرده است در صورتی که مردم در برابر این تصمیم ایستادگی کنند، از نیروی نظامی استفاده شود.

محمد محقق از رهبران سیاسی هزاره‌ها در پیوند به این مساله در صفحۀ رسمی فیسبوک خود نوشته است که مقامات طالبان با کوچ دادن ساکنان روستاهای حاصلخیز در دایکندی که هزاره‌ها و شیعه‌ها استند، این زمین‌ها را میان هواداران شان توزیع می‌کنند. آقای محقق با هشدار از وقوع فاجعه انسانی نوشته است: «با كوچ اجبارى مردم در آستانه زمستان، فاجعه انسانى حتمى است و از جانب ديگر اگر مردم ناچار به دفاع شوند، حوادث فاجعه بارتر خواهند شد.»

به گفته آقای محقق، مسوولان محلی طالبان به ساکنان روستاهای حاصلخیز در این شهرستان‌ها دستور داده اند که اجازه ندارند همه وسایل و ذخیره مواد غذایی در خانه‌های شان را با خود ببرند. طبق این دستور، هر خانواده می‌تواند بخش اندکی از مواد خوراکی و محصولاتی را که از زمین‌های شان برداشت کرده اند با خود ببرند.

عبدالحنان همت یک مقام طالبان با رد گزارش‌ها در مورد کوچ اجباری هزاره‌ها گفته است که آنچه در دایکندی جریان دارد یک دعوای حقوقی بر سر زمین‌ است. مقامات طالبان در کابل و دایکندی تاکنون در  این زمینه بیشتر وضاحت نداده اند. عبدالحنان همت کوچ اجباری ۸۰۰ خانواده را در حالی دعوای حقوقی خوانده است که امین‌الله زبیر والی طالبان در دایکندی، در نامه‌ای که برای تخلیه روستاها صادر کرده، هیچ اشاره‌ای به حکم محکمه نکرده و مسقیم دستور داده است که « به کمک نیروی نظامی حق به حق‌دار سپرده شود.»

کوچ اجباری مردمانی که روزگار شان وابسته به پیداوار فصلی زمین‌های زراعتی و گله‌های گوسفندان است،  آن‌هم در آستانه‌ی زمستان و در اوضاعی که فقر و بیکاری بر سراسر افغانستان سایه گسترانده است، ممکن به فاجعه‌ی بزرگ انسانی بیانجامد. یکی از کسانی که بر خانه‌ها و جایدادهای ساکنان روستای خلج در شهرستان گیزاب ولایت دایکندی ادعای مالکیت دارد، شخصی به نام جمهور است که اکنون به حیث معاون والی طالبان در دایکندی کار می‌کند. جمهور ادعا کرده است که زمین‌ها و خانه‌های اجداد او سال‌ها قبل توسط مردم غصب شده است و اکنون زمان بازپس‌گیری آنان فرا رسیده است. در دیگر روستاها کسی مدعی مالکیت خانه‌ها و جایدادهای مردم نیست، اما مسوولان محلی طالبان برای توجیه اقدام شان گفته اند که زمین‌ها و و ملکیت‌های مذکور مربوط به دولت است و حدود چهل سال قبل از سوی ساکنان کنونی این روستاها غصب شده اند و اکنون باید دوباره به دولت مسترد گردند.

کوچ اجباری هزاره‌ها از سرزمین‌ها و جایدادهای شان در دایکندی، در حالی آغاز شده است که ۱۲۸ سال قبل، در روز ۲۵ سپتامبر ۱۸۹۳، عبدالرحمان خان حاکم وقت افغانستان، دستور و فتوای قتل عام هزاره‌ها را صادر کرده بود.  بر اساس دستور عبدالرحمان خان، حدود ۶۲درصد از جمعیت هزاره‌های افغانستان قتل عام شدند. زنان و دختران هزاره در بازارهای برده‌فروشی دست به دست شدند و زمین‌ها و جایدادهای شان به افراد وفادار به عبدالرحمان اهدا شد.

اکنون که هزاره‌ها در حال یادبود از یکی از هولناک‌ترین قتل عام‌های تاریخ افغانستان استند، کوچ دسته‌جمعی مردم از دایکندی، بیشتر از همه برای آنان زنگ خطری برای تکرار تاریخ است.

هزاره‌ها همه‌ساله از روزهای ۲۴ و ۲۵ سپتامبر، به عنوان «روزهای سیاه» یادبود می‌کنند و امسال همزمان شدنِ کوچ اجباری صدها خانواده در دایکندی با این «روزهای سیاه»، باعث جلب توجه مردمان بیشتری به این رویدادها شده است.

اکنون با گذشت ۱۲۸ سال از آن جنایات هولناک، بار دیگر زنگ خطر انتقام‌جویی قومی، جابجایی جمعیتی و کوچ‌های اجباری به صدا درآمده است. هرچند هزاره‌ها در دولت نخست طالبان در سال ۱۹۹۸ میلادی نیز به صورت هدفمند در شهرهای مزارشریف و بامیان قتل عام شدند، اما به دلیل تطهیر طالبان در چندسال اخیر، تصور نمی‌شد که اقدامات مشابه بار دیگر از سر گرفته شوند.

افغانستان یک کشور چند قومی است و تنش‌های قومی یکی از ابعاد جنگ طولانی در این کشور است. کوچ اجباری هزاره‌ها و شیعه‌ها در ولایت دایکندی، خشم و نگرانی‌های زیادی را در پی داشته است. در پیوند به این رویدادها، عبدالطیف پدرام رهبر حزب کنگره ملی افغانستان می‌گوید که براساس طرح و ایده سران طالبان، کوچ‌های اجباری بیشتر و جابجایی‌های بزرگ جمعیتی در راه استند. پدرام که دو دور نماینده بدخشان در مجلس نمایندگان افغانستان بود می‌گوید،آنچه که در دایکندی جریان دارد، در بدخشان نیز جریان دارد و این بخشی از پروژه تقویت هژمونی یک قوم بر سایر اقوام در افغانستان است.

سرسختی طالبان بر حفظ ساختار تک‌قومی در حکومت و انتقام‌جویی از مخالفان شان، ممکن است به خلق نیروهای ضد طالب در مناطق مختلف افغانستان بیانجامد. کشتار افراد ملکی در پنجشیر، غزنی، تخار، قندهار و شهرهای مختلف افغانستان پس از تسلط طالبان بر افغانستان، خشم عمومی در برابر این گروه را افزایش داده است.

این رویدادها بیشتر از هر چیز دیگری، تلاش‌های برخی از یپلمات‌های آمریکایی، دستگاه‌های تبلیغی و دیپلماسی کشورهای منطقه از جمله ایران، روسیه، پاکستان و چین را برای تطهیر طالبان نقشی بر آب می‌کنند.



۲۹ شهریور ۱۴۰۰

آنچه در میان طالبان دیدم؛ استدلال یک داعشی بر ارتداد طالبان

دیشب یادداشت بیست صفحه‌ای یک عضو پیشین گروه طالبان را می‌خواندم با عنوان « آنچه در میان طالبان دیدم». نویسنده به نام ابراهیم ایرانی و ظاهراً از سنی‌های ایران است که به طالبان ملحق شده است.

او خاطرات و چشم‌دیدهایش از فعالیت گروه طالبان را مفصل نوشته است. ابراهیم ایرانی در بهرامچه ولایت هلمند و در یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های نظامی و عایداتی طالبان حضور داشته است.

او گروه طالبان به سه دسته تقسیم می‌کند: امرا، قضات و سربازان.

ابراهیم نوشته است که امرای طالبان جاهل به علم دین استند، قضات شان مفسد  اند و سربازان شان کاملاً بی‌سواد استند.

او با استناد به چشم‌دیدهایش، عملکرد گروه طالبان را در تجارت مواد مخدر، فرمانبرداری از پاکستان، خودداری از قتل وابسته‌های ناتو و رهایی آنان در بدل پول‌های گزاف را انتقاد می‌کند و می‌گوید این‌ها نشانه‌هایی از انحراف در دین در میان صفوف طالبان در رده‌های مختلف است.

ابراهیم ایرانی از طالبان جدا شده است و در مورد این‌که پس از جدایی از طالبان به کجا رفته و چه می‌کند چیزی ننوشته است. این نوشته در صفحات و اتاق‌های گفتگوی داعشی‌ها با عنوان « دلیل و برهان بر ارتداد طالبان» دست به دست می‌شود. این نشان می‌دهد که هزاران تندرو که سال‌ها در صفوف طالبان جنگیده اند، در حال جدا شدن از طالبان و پیوستن به شبکه‌های مانند القاعده و داعش استند.

انفجارهای روزهای اخیر در ننگرهار نشان می‌دهند که داعش در جغرافیای تحت حاکمیت طالبان در حال قدرت گرفتن است.

 


۲۷ شهریور ۱۴۰۰

جبهه مقاومت ملی در افغانستان برای چه می‌جنگد؟

 دره‌ی سبز و استوار پنجشیرکه به سرسختی و نفوذناپذیری در مقابل دشمن شهره است، در برابر تهاجم سنگین طالبان تاب نیاورد. دره‌ای که آخرین خط دفاع افغانستان در برابر طالبان بود و چشم‌های نا امید مردم به آن دوخته شده بود، به تاریخ ششم سپتامر و پس از روزها محاصره، از کنترول آخرین نیروهای حکومت پیشین و جبهه مقاومت ملی خارج شد و به دست طالبان افتاد. طالبان برای دست‌یافتن به پنجشیر از ابزارهای مختلف از جمله محاصره اقتصادی، قطع برق و انترنت، تطمیع فرماندهان و چهره‌های مخالف مقاومت، تبلیغات رسانه‌ای، مذاکره و وعد‌ی سهم در دولت جدید برای سران جبهه مقاومت ملی از جمله احمد مسعود استفاده کردند.

آنچه که پنجشیر را نفوذ ناپذیر می‌سازد، موقعیت جغرافیایی و مردم آن است. دره‌ای با رودخانۀ خروشان و مردمی که پیشتاز جنگ چریکی در مقابل ارتش شوروی بودند و پنج سال در برابر تهاجم وسیع و گسترده‌ی طالبان (1995-2001) تاب آوردند. ظهور احمدشاه مسعود از همین دره، بیشتر از هر چیز دیگری بر روحیۀ دفاعی و توان ایستادگی مردم پنجشیر در مقابل دشمنان آن افزوده است. مسعود برای تاجیک‌ها نمادی از یک چهره‌ی الهام‌بخش و رهایی‌بخش است. مسعود یک نظامی نخبه بود و در جنگ چریکی، ارتش شوروی را در پنجشیر زمین‌گیر کرده بود. حکومتی که پس از سال 2001 در افغانستان ایجاد شد، به او لقب قهرمان ملی افغانستان را داد، اما افغانستان که متشکل از اقوامی است که در طول تاریخ باهم جنگیده اند، تاکنون هیچ عنصری را بنام ملی نپذیرفته اند. چنانچه مسعود برای تاجیک‌ها و برخی دیگر اقوام قهرمان ملی است، اما برای برخی از اقوام صرف یک فرمانده نخبه است که سهمی هم در جنگ‌های ویرانگر داخلی در افغانستان داشته است.

با این همه، آنچه که باعث شده است مسعود نزد تاجیک‌ها، هزاره‌ها و ازبیک‌های افغانستان در مورد احترام قرار بگیرد، ایستادگی او در برابر طالبان است. مسعود پنجشیر را از هجوم سنگین لشکر ملاعمر حفظ کرد و در سنگر فرماندهی جنگ در برابر طالبان و القاعده جان داد. این مساله نه تنها برای تاجیک‌ها، بلکه برای هر کسی که با اندیشه و مرام طالبان مشکل دارد، الهام‌بخش است.

اکنون که افغانستان بار دیگر زیر چکمه‌های طالبان قرار گرفته است، بار دیگر نام مسعود آوازۀ سنگرهای دفاع و مقاومت است. اما پرسش اصلی این است که پس از سقوط مرکز پنجشیر، آیا زمان برای مقاومت و جغرافیا برای شعله‌ور نگهداشتنِ جنگ در برابر طالبان باقی مانده است یا سقوط مرکز پنجشیر پایان همه چیز است؟

پنجشیر دوباره می‌ایستد

فهیم فطرت از فعالان رسانه‌ای جبهه مقاومت ملی در گفتگو با زمانه می‌گوید که مرکز ولایت پنجشیر در اثر تهاجم سنگین طالبان و سوء مدیریت نظامی به دست طالبان افتاد. به گفتۀ فطرت، رهبری جبهه مقاومت ملی به خاطر جلوگیری از تلفات بر مردم ملکی و ویرانی شهر، به کوه‌ها عقب نشینی کردند و در سنگرهای مستحکم نظامی که در دوره‌های جهاد برعلیه ارتش شوروی ایجاده شده بودند پناه گرفته اند.

فطرت در مورد وضعیت نیروهای جبهه مقاومت ملی می‌گوید: «به دلیل قطع انترنت، تماس میان قطعات نظامی جبهه مقاومت ملی که به سنگرهای کوهستانی عقب‌نشینی کرده بودند به تازگی وصل شده و همه در حال هماهنگی و انسجام استند. مجاهدین در دورۀ جهاد برعلیه ارتش شوروی، پایگاه‌های محکم در کوه‌های پنجشیر ساخته بودند که اکنون به سنگرهای ضد طالبان بدل شده اند. نیروهای مقاومت ملی در آن سنگرها جا گرفته اند و مقاومت برعلیه طالبان، بار دیگر از همین سنگرها گسترش می‌یابد.»

پس از تصرف مرکز پنجشیر توسط طالبان، گزارش‌های متعددی از رفتار انتقام‌جویانه جنگجویان این گروه در مرکز آن ولایت منتشر شدند. تیرباران شدن افراد ملکی شامل زنان و کودکان، آسیب رساندن به آرامگاه احمدشاه مسعود، جستجوی خانه به خانه و بازداشت‌های گسترده مردها، سنگر ساختن خانه‌های افراد ملکی و غارت اموال مردم از جمله گزارش‌هایی استند که در پی سقوط مرکز پنجشیر منتشر شدند.  فهیم فطرت که اوضاع پنجشیر و ساکنان آنرا از نزدیک دنبال می‌کند و خانوادۀ خودش نیز ساکن آن‌جاست می‌گوید: «طالبان در پنجشیر دست به انتقام‌جویی سیاسی و قومی زدند. به باور فطرت طالبان با رفتار بی رحمانه شان در پنجشیر، تخم دشمنی دراز مدت را با مردم پنجشیر کاشتند و کسانی که به راه و رسم احمدشاه مسعود باور دارند، انتقام این جنایت طالبان را خواهند گرفت.»

با وجودی که شکست خط دفاعی مرکز پنجشیر و ورود طالبان به این دره برای نخستین‌بار پس از تاسیس این گروه در سال 1995، امید به ایستادگی و دوام مبارزه در برابر این گروه را کاهش داد، اما جبهه مقاومت ملی گفته است که همچنان آماده‌‌ی دوام مبارزه با طالبان است.

نگرانی‌ها در مورد این‌که ممکن است نیروهای جبهه مقاومت ملی در اثر کمبود تجهیزات نظامی و محاصره‌ی شدید از جنگ دست بکشند نیز وجود دارد، اما فهیم فطرت می‌گوید که موجودیت سنگرهای جهاد از دوره‌های گذشته و آشنایی سران جبهه مقاومت ملی با جغرافیا، زمینه را برای دوام مبارزه با طالبان فراهم ساخته است و مشکلات جبهه در عرصۀ امکانات نظامی و نیازهای مانند مواد غذایی نیز رفع می‌شوند.


عتیق کبیر باشندۀ ولسوالی دره ولایت پنجشیر که خودش را عضو نیروهای جبهه مقاومت ملی معرفی می‌کند می‌گوید که در پی سقوط مرکز پنجشیر، بخاطر حفاظت از خانواده‌اش جبهه را ترک کرده و خانواده‌اش را به کابل منتقل کرده است. کبیر اکنون در کابل حضور دارد و منتظر فراهم شدن فرصت برای پیوستنِ دوباره به نیروهای جبهه مقاومت ملی است. کبیر در مورد وضعیت ساکنان مرکز پنجشیر می‌گوید: «حدود ده درصد از باشندگان مرکز پنجشیر هنوز در خانه‌های شان حضور دارند و بقیه به شهرهای کابل و دیگر جاها آواره شده اند. یک تعداد به اجبار توسط طالبان کوچ داده شده اند و یک عده از ترس انتقام‌جویی طالبان، خانههای شان را ترک کرده اند.»

کبیر می‌گوید که ارتش شوروی نیز هشت بار موفق شده بود، مرکز پنجشیر را تسخیر کند، اما چیزی که برای شان ناممکن بود، دوام حضورشان در پنجشیر بود و برای طالبان نیز چنین خواهد شد. به باور کبیر، رفتار انتقام‌جویانه طالبان، بیشتر از هر چیزی دیگر، ارادۀ مبارزه و دوام مقاومت و ایستادگی در برابر طالبان را در میان مردم افزایش داده است و این منجر به گسترش جغرافیای مقاومت ملی خواهد شد.

مرام جبهه مقاومت ملی چیست؟

جبهه مقاومت ملی تا کنون یک طرح و مرام‌نامه مشخصی را اعلام نکرده است. گفته می‌شود سران این جبهه در حال رایزنی روی ایجاد یک نقشه راه و حتی اعلام یک حکومت برای به چالش کشیدن دولت طالبان استند. امرالله صالح معاون نخست اشرف غنی رئیس جمهور پیشین افغانستان پس از فروپاشی حکومت مدعی شد که براساس قانون اساسی سرپرست حکومت است. ممکن است ساختار تشکیلاتی که توسط جبهه مقاومت ملی اعلام می‌شود، بر مبنای همین ادعای امرالله صالح و به هدف ایجاد چالش در برابر دولت طالبان باشد.

تا اکنون چیزی که از آدرس سران جبهه مقاومت ملی خطاب به مردم گفته شده است، مبارزه برای تشکیل حکومت همه شمول، مقاومت برای یک افغانستان آزاد و رهایی از ستم و انحصار طالبان است.

نصرت‌الله اقبال روزنامه‌نگار می‌گوید که جبهه مقاومت ملی و طالبان از لحاظ ایدیولوژی و تفکر باهم تفاوت چندانی ندارند، چون مبنای فکری و مذهبی هردو یکی است، اما چیزی که باعث شده مردم پنجشیر و قسمت‌هایی از شمال افغانستان برعلیه طالبان تا پای جان بجنگند، ترس شان از تکرار فجایعی مانند نسل کشی در مزارشریف، کشتار در یکاولنگ، به آتش کشیدن شمالی و به توپ بستن بوداهای بامیان است. این فجایع میان سال‌های 1996 تا 2001 در دولت نخست طالبان اتفاق افتاد و این رویدادها به دستور و فرماندهی کسانی اجرا شدند که اکنون در کابینۀ طالبان حضور دارند.

نکتۀ دیگری که روحیۀ دفاع در مقابل طالبان را در میان هواداران جبهه مقاومت ملی برجسته می‌سازد، ماهیت قومی بودن گروه طالبان است. این گروه از میان قوم پشتون ظهور کرد و تا اکنون رهبران رده نخست آن پشتون‌ها هستند.

اقبال می‌گوید که طالبان وعدۀ تشکیل حکومت همه‌شمول را داده بود و اکنون در کابینۀ سرپرست طالبان جنگجویان این گروه از اقوام پشتون، تاجیک و ازبیک در پست‌های کلیدی حضور دارند، اما یک ساختار تروریستی چه متشکل از یک قوم و چه متشکل از چند قوم باشد، مشکلی را حل نمی‌کند.

به باور نصرت‌الله اقبال، مبنای مبارزه با طالبان، جلوگیری از تبدیل شدنِ افغانستان به جزیرۀ امن تروریست‌های بین‌المللی مانند القاعده است که هم اکنون نیز در افغانستان و تحت حمایت طالبان حضور دارند.

بزرگترین هراسی که بازگشت طالبان با خود به افغانستان آورده است، تبدیل شدن افغانستان به مکان امن تروریست‌های بین‌المللی است. طالبان به دلیل روابط عمیق با سازمان‌های تروریستی در کشورهای مختلف، ممکن است بار دیگر به جهادی‌های پراکنده در کشورهای همسایه افغانستان زمینۀ فعالیت در داخل این کشور را فراهم کنند. این چیزی است که نه تنها مردم افغانستان، بلکه کشورهای منطقه و جهان نیز از آن هراس دارند.

نویسنده: مختار وفایی

این گزارش نخست در رادیو زمانه منتشر شده است.

امارت دزدها

 عبدالحمید خراسانی که یک رهزن حرفوی، عیاش مشهور و قاتل با نام و نشان است، صرف به این دلیل که دشمن امرالله صالح است، به عنوان معاون فرماندهی امنیه پنجشیر مقرر شده است.

او قبلاً کلاه کج می‌گذاشت و با نصب عکس مسعود در سینه‌اش می‌گفت که رهرو مسعود است. به همین نام از مردم باجگیری می‌کرد و آدم می‌کُشت. باری هم چوپان‌ها را از ساحات پنجشیر بیرون راند و گفت پنجشیر جای کوچی‌ها نیست.
با رسیدن ط/البان به کابل، کلاه و یونیفرم مسعود را به رودخانه پنجشیر انداخت و بر سرش عمامه سیاه بست‌.
از نظر طالبان گناهان او به زمین ریخت و در ثانیه به یک انسان شریف و مجاهد پاک‌نفس تبدیل شد.
اگر فردا د.اعش آمد، او از نخستین حامیان پرچم سیاه خلافت خواهد بود. آدم‌های این چنینی لقمه‌های آماده برای گروه‌های تروریستی و خرابکار استند. سربازان مفت و مجانی که مزدور یک لقمه نان استند.

ما از همدیگر می‌ترسیم

 در این سکوت تلخ و در این روزهای دلگیر که پر است از خبرهای گرسنگی و آوارگی، خبرهای خوش و اتفاقات خوب از روز و شب ما محو شده است. پس از آنکه شهر مزارشریف به تاریخ 13 آگوست به دست طالبان سقوط کرد، فردای آن چهره شهر و رفتار مردم عوض شد. هرکسی در خلوت خودش درگیر است و تماس و روابط اجتماعی میان مردم محدود شده است. احساس می‌کنم همه از همدیگر می‌ترسیم. طالبان یک نظام پولیسی دارند و همه احساس می‌کنیم که مخبر و جاسوس در یک قدمی ماست. به همین دلیل همه از همدیگر می‌ترسیم، چون ممکن است همسایه، راننده تکسی، مغازه‌دار و حتی یک عضو خانواده به جبر یا اختیار در استخدام طالبان درآمده باشد تا از مردم خبرچینی کند. روش طالبان برای جمع‌آوری اطلاعات از مردم همین است. پسر را علیه پدر، برادر را علیه برادر و همسایه را علیه همسایه استفاده می‌کند تا به هدف شان که جاری شدن ترس و وحشت در دل مردم است برسند. فعلاً که بیشتر از یک ماه از حاکمیت طالبان می‌گذرد اوضاع چنین است.

 شبی که شهر مزارشریف سقوط کرد، همسایه ما که فرمانده پولیس بود، نیمه شب زنگ دروازه ما را زد و التماس کرد که بگذاریم خانه ما پنهان شود. او آن شب را در خانۀ ما گذراند تا اگر طالبان به جستجویش آمدند در خانه خودش پیدایش نکند. او فردای آن‌روز خانۀ ما را ترک کرد و تا اکنون خبری از او نیست. از آن شب به بعد، دیگر کسی زنگ دروازه ما را نزد. افغان‌ها عادت دارند که دلتنگ مهمان شوند. در فرهنگ ما مهمان دوست خدا تعریف شده است و زمانی که مهمان در خانه باشد، همه خوشحالیم. مهمان با خودش نور و روشنایی و مهربانی می‌آورد. هرچند که نمی‌توانیم غذای قیمتی بپزیم، اما همین یک تکه نان را باهم تقسیم می‌کنیم.

صبح روز دوشنبه سیزدهم سپتامبر، در سکوت مطلق دور سفر نشسته بودیم و صبحانه می‌خوردیم. پس از یک ماه،  زنگ دروازه به صدا درآمد. مادرم رفت و زن یکی از همسایه‌ها را با خوشحالی به داخل خانه رهنمایی کرد.

زن همسایه حامل یک پیام خوش بود: « فردا به عروسی پسرم بیایید. عروسی در منزل پدر عروس به صورت بسیار کوچک برگزار می‌شود و فقط شما و چند همسایۀ نزدیک را دعوت کرده‌ایم.»

او اصرار کرد که حتماً در مراسم عروسی شرکت کنیم، چون تعداد دعوت شده ها بسیار اندک استند.

فردای آنروز که باید به مراسم عروسی می‌رفتیم، نتوانستم خود را آراسته کنم و  لباس‌های مخصوص عروسی بپوشم. نتوانستم موهایم را شکل بدهم و لباسی را بپوشم که بازوانم، پاهایم و موهایم آزاد و برهنه باشند. در روزهای اخیر در رسانه‌ها دیدم که طالبان با تبلیغ یک تجمع زنان که خودشان را پارچه‌های سیاه پوشانده اند و هیج کجای صورت شان مشخص نیست، آنرا به عنوان لباس زنان افغان معرفی کرده اند. آنچه را من دیدم، لباس نیست، بلکه نمادی است شبیه ارواح و لشکر مردگان که در برخی از فیلم‌های سینمایی می‌توان دید. در هیج کجای تاریخ افغانستان، زنان افغان چنان لباسی نپوشیده اند.

من و مادرم لباس‌های سنتی که سر تا پای ما را می‌پوشاند پوشیدیم. تحمل این لباس‌ها دشوار است، اما اگر باعث شود از شلاق طالبان در امان بمانیم، آنرا تحمل می‌کنیم.

خانۀ پدر عروس که محل برگزاری مراسم عروسی بود، در مرکز شهر موقعیت دارد. وارد خانه  که شدیم عروس و داما کنار پنجره و روی مبل نشسته بودند و  میز پیش روی شان با گل و شیرینی و تحفه‌هایی از دوستان شان تزئین شده بود. همه اعضای خانواده و مهمانان به عروس و داماد تبریکی می‌دادند، اما از صدای موزیک، رقص و ازدحام خبری نبود. ما افغان‌ها به تجملات و تشریفات علاقه شدیدی داریم و هیچ‌گاه چنین مراسم عروسی که در سکوت و اندوه فرو رفته باشد را ندیده بودم. در چند قدمی خانۀ پدر عروس، یکی از حوزه‌های امنیتی طالبان موقعیت دارد و سربازان طالبان با کلاشنکوف‌های شان منطقه را تحت نظارت داشتند. طالبان موسیقی را حرام می‌دانند و تاکنون بارها افرادی را به خاطر شنیدن موسیقی شلاق زده اند. خانواده‌های عروس و داما نیز تصمیم گرفته اند که هیچ نوع موسیقی و رقص در مراسم اجرا نشود و به جای آن برای روزهای بهتر و خوشبختی عروس و داماد دعا بخوانیم.

در این مراسم عروسی فقط کودکان بلند می‌خندیدند و بدون موزیک ادای رقص گروهی در می‌آوردند. آنان از ترسی که در دل‌های ما بود آگاه نبودند.

خوشحالی کودکان و رقص و شادی آن‌ها اندکی از سکوت و اندوه مراسم می‌کاست. از تهِ دل دعا کردم که وقتی این کودکان بزرگ می‌شوند، آنچه را ما می‌بینیم تجربه نکنند. در یک دنیای آزاد و بدون ظلم و ستم زندگی کنند.


زینب وفایی

این خون نشانی از خشم خداست

 فکر نمی‌کردم نوشتن این کتاب به من آرامش از دست رفته در نوجوانی‌ام را برگرداند. نوشتن معجزه‌ای شد برای درمان آن دردها و زشتی‌ها که برایم به کابوس ابدی بدل شده بودند.

قبل از نوشتن، تصور می‌کردم که اگر روزی این چرخه‌ی سرگردانی و آوارگی و مرگ در ورای مرزها تمام شود، می‌توانم به آن همه اتفاقات نه بگویم و دیگر بی‌خیال شان شوم. منتظر بودم تا این وضع تمام شود و حال من خوب گردد.

اما چه شد؟ هر روز بدتر از دیروز. دوباره همان گرداب. دوباره بدتر از همیشه، آواره‌ در مرزها و خوراک گرگ‌ها و صخره‌ها. با تفاوت این‌که دروازه‌های بیشتری به روی ما بسته شدند و داشتن سه تکه نان که ابتدایی‌ترین نیاز بشر است، به بلندترین رویای ما بدل شده است.

فکر می‌کنم در این مرحله که هیچ دستی بسوی ما دراز نیست - و در هر زمان دیگری-، نوشتن و خواندن تکیه‌گاه خوب و یک نسخه درمانی فوق‌العاده است. هم به این دلیل و هم‌ برای مکتوب ساختن رنجی که بر ما تحمیل شده است باید بنویسیم. امروز بیشتر از هر زمان دیگری، باید روایت‌ها را قبل از این‌که به دست بادهای سریع فراموشی برسند بنویسیم.

کتابخانه داوت اساک و اداره فرهنگ شهر مالمو، دیروز چهارشنبه، برنامه‌ی رونمایی کتاب مرا برگزار کردند.

کریستین کارلسون ناشر کتاب گفت که نسخه فارسی/دری کتاب نیز تا سه هفته دیگر منتشر می‌شود.

از حضور همه دوستان که تشریف آوردند و حمایت کردند سپاسگزارم.





Detta blod vittnar om Guds vrede

پست ویژه

بوی خوشِ کاغذ؛ خداحافظ رسانه‌های چاپی

  شاید خداحافظی با رسانه‌های چاپی برای بسیاری از روزنامه‌نگاران و خوانندگان روزنامه‌ها نگران کننده و حتی پذیرفتن آن سخت باشد، اما تحولی اس...