کرزی و پایانِ یک ماجرا

 مختار وفایی

تاسه ماه دیگر، ماجرای بنام «کرزی»، در افغانستان پایان خواهد یافت و مردم شاهد رییس جمهور منتخب و مشروع شان که توسط آرای آنان انتخاب می‌گردد خواهد بود.

رییس جمهور کرزی طی 13 سال حکومت اش، متهم به خیانت‌ها و کم‌کاری‌های بزرگی از سوی ملت شده است که وضعیت ناگوارِ کنونی را می‌توان حاصلِ این سیزده سال حکومت وی دانست.

وی طی این مدت، بارها و بطور علنی، علیه خواست‌های ملی و همگانی مردم قدعلم کرده و خلاف منافع ملی عرض اندام نموده است که آخرین مورد را می‌توان از امضا نکردن پیمان امنیتی افغانستان و ایالاتِ متحده امریکا نام‌برد.

ارگ نشینانِ همچون کرزی و اطرافیانِ دست اول وی، زمانی به رتق و فتقِ حکومت‌داری در افغانستان پرداخت که تازه از «هوتل‌داری» که وظیفه‌ی اصلی آنان بود خلاصی یافته بودند.

در تاریخ این خانواده ثبت است که آقای حامدکرزی و شماری از برادرانش هوتل‌های مجلل و شیکی را در واشنگتن دی سی ایالات متحده امریکا اداره می‌کردند که خیالِ برگشت به افغانستان را هم نداشتند؛ چه برسد به رهبری این کشور!

آقای کرزی، خودش نیز به این موضوع چندی بعد از نشستن به کرسی ریاست جمهوری اعتراف کرد. وی که چند ماه پس از رییس جمهور شدن اش در یک نشست در دانشگاه کابل صحبت می‌کرد، گفته بود:

« من هرگز فکر نمی‌کردم که رییس جمهور افغانستان شوم.».

رییس جمهورکرزی حالا باید بداند که او، ضمن اینکه توسط جامعه جهانی و بخصوص اربابانِ مشخصِ خارجی اش، بر مردم افغانستان تحمیل شد و باندازه‌ی کافی، طی این سیزده سال مردم افغانستان را جور داد.

حالا که چند ماهی به پایانِ قدرت کرزی باقی مانده است، وی به شدت در تلاش است تا از آخرین گزینه و خواست ملی مردم افغانستان که امضا شدنِ پیمانِ امنیتی با ایالات متحده امریکا است، به نفع خودش استفاده نموده و تا حد ممکن، بتواند نامزد مورد اعتمادش را در انتخابات آینده به عنوان جاگزینش برنده سازد.

درک این مساله که مردم افغانستان، دیگر مردم سیزده سال قبل نیست و تغییراتِ گسترده‌ی ذهنی و فکری باعث شده است که موج‌های روشن‌گری بطور گسترده در سراسر کشور شکل گرفته و در صورت ادامه تمامیت‌خواهی و انحصار طلبی رییس جمهورکرزی و سایرِ رهبرانِ سیاسی خیزش‌های مردمی برای خنثاسازی برنامه‌های آنان شکل خواهد گرفت.

وب‌سایت تحلیلی، خبری هویدا دوساله شد!

وب‌سایت تحلیلی خبری هویدا، که در 20 دلو سال 1390، آغاز به نشرات نمود و هدف از روی صفحه آمدنِ این  وب‌سایت، انعکاس حقایق نهفته در جامعه و مبارزه با خرافات و سنت‌های ناپسند جامعه است که تاهنوز دست 

آوردهای مهمی در این راستا داشته است. هویدا در مدت دوسال نشرات اش، چندین مورد تهدید، مخالفت و ممانعت را از سوی ارگان‌ها و اشخاص دولتی و غیر دولتی شاهد بوده است که با وجود تمام چالش‌ها، توانسته است، دست آوردهای در راستای آزادی بیان، مبارزه با خرافات، روشنگری و افشای حقایق داشته باشد.

از آغاز سال 1392 تا حال، چندین گزارش تحقیقی در مورد فساد اداری، توسط وب سایت هویدا منتشر شده است که برخی از آنان، در صد پربازدیدترین گزارش‌های سال در این وب‌سایت قرار گرفته است.

از میان پر بیننده‌ترین گزارش‌های سال 1392 وب‌سایت هویدا، شش گزارش را انتخاب نموده و بارِ دیگر در صفحه نشر می‌گذاریم:

http://howayda.org/single.php?id=906#.UvdW2O_G3IV

«این یک فاجعه است»

در زندگی سرمایه‌ی گران‌بهاتر از مقطع جوانی نیست. به همان نسبت صیدی ارزشمندتر و در عین حال آسان‌تر از نسل جوان هم نیست؛ نسل جوان طعمه‌ی است که هرکس در همه جا بدنبال آن است. لذا در هر زمان با تهدیدهای بخصوصی مواجه است. متاسفانه صیاد جوانان همه‌گاه موفق بوده اند، آن هم به چه آسانی!

جوان امروز از دام فالگیر نجات یافته و بدست دزد افتاده است. این بدان معنی است که رسانه‌های مدرن امروزی، اعم از نوشتاری، دیداری، شنیداری و الکترونیکی، از جهاتی جای همه ملاهای قدیمی را گرفته اند، و نقشی بدتر از آن‌ها را در جهتِ ممانعت از رشد اندیشه‌ی رئالی جوانان ایفا می‌کنند. همان‌گونه که ملاهای قدیم مغز بچه‌های مردم را با مشتی اوهام و خرافات و تزریق جهل و ترس خراب می‌کردند، و این منتج به انسداد راه رشد ذهنی و فکری آنان می‌گردید، رسانه‌های امروزی نیز با ایجاد هیجانات کاذب، طرح سوژه‌های مبتذل، درج اراجیف و نمایش آنیمیشن‌ و فیلم‌های تخیلی، عملاً ضرباتِ نابودکننده به ذوق و ذایقه‌ی جوانان وارد آورده و استعداد «چیزی شدن» آن‌ها را مختل نموده است. که در قیاس با خرابکاری ملاهای قدیم بسا گسترده‌تر، بی‌رحمانه‌تر، و مخرب‌تر است؛ بدین ترتیب، بچه‌های مردم از دست موجودات مجرد و نرم و لطیف چون: جن و پری ملاها نجات یافتند و در زیر پنجه‌های پر قدرت و بی احساسِِ غول‌های آهنین و الکترونیک خرد شدند. غول‌های صنعت و ارتباطات، فکر آن‌ها را از مدار درست‌آموزی و واقع‌نگری، خارج نموده و دچار رشد کاذب «پُفکی» می‌نمایند، به نحوی که جوان امروز، در عین با سوادی، بی‌سواد است. همه‌چیز می‌داند، در همان حال هیچ‌چیز نمی‌داند.و از حلِ ساده‌ترین مسایل عاجز است. یعنی که: « نمی‌تواند بیاندیشد و نظریه‌پردازی کند.»

و این یک فاجعه است...

تنورِ گرم نا امنی و آغاز پیکارهای انتخاباتی

 مختار وفایی

بر اساس تقسیم اوقاتِ کمیسیون مستقل انتخابات، روز یک‌شنبه پیکارهای انتخاباتی نامزدان ریاست جمهوری، بطور رسمی آغاز گردید و قرار است یازده نامزد انتخابات ریاست جمهوری، برای رسیدن به قدرت سیاسی کشور، برنامه‌های شان را طی دو ماه آینده، به مردم کشور بازگو  نمایند.

هرچند وزارت داخله، بارها از تلاش‌های نیروهای امنیتی برای تامین امنیت انتخابات سخن زده و اعلام کرده است که برای هر نامزد انتخابات ریاست جمهوری، 15 محافظ امنیتی، یک موتر ضد گلوله و یک موتر تعقیبی بشمولِ ده محافظ، برای هر معاون آنان از سوی وزارت داخله در نظر گرفته شده  و آمادگی کامل برای تامین امنیت پیکارهای انتخاباتی آنان روی دست گرفته شده است.

با وجود تمام آمادگی‌ها و ادعاهای وزارت داخله و نهادهای امنیتی کشور، طی روزهای اخیر، نگرانی‌های مبنی بر گسترش برنامه‌ها و عملیات‌های نیروهای دهشت افگنی در شماری از مناطق کشور ابراز شده است که افزایش این نا امنی‌ها می‌تواند، چالش بزرگی در راه انتخابات آینده بشمار آمده و در کم‌رنگ ساختن حضور مردم در پای صندوق‌های رای‌دهی تاثیر منفی بگذارد.

آزادی زندانیان بگرام بدستور رییس جمهورر کرزی، که اکثر آنان از فرماندهان ارشد و تاثیرگذار طالبان است، تاثیر مستقیم روی گسترش نا امنی در بخش‌های مهم و کلیدی کشور داشته و به باور اغلب، این زندانیان به هیچ‌وجه بدونِ هدف و از قبل برنامه‌ریزی شده از زندان آزاد نگردیده است.

برگزار نشدنِ انتخابات، ایجاد زمینه‌های تقلبات گسترده، ترور شخصیت‌های برجسته و تاثیرگذار در روند انتخابات بخصوص نامزدان ریاست جمهوری و معاونان آنان، از جمله مهم‌ترین و کلیدی‌ترین برنامه‌های دهشت افگنان وطالبان در انتخابات است که بدون شک، به شدت از آن‌سوی مرزها، به آنان دیکته می‌گردد.

نکته‌های مهمی که باید از سوی نهادهای امنیتی و بخصوص دست‌گاه استخبارات و امنیت ملی به شدت مورد توجه قرار گیرد، این است که پناه‌گاه‌ها، مسیرها و منابع تدارکاتی نیروهای دهشت افگنی باید خنثا گردیده و مناطق احتمالی تحت نفوذ آنان در قریه‌جات و ولسوالی‌های نا امن به شدت تحت نظارت قرار گیرد.

آنچه تا حال جای تاسف و نگرانی بوده است، این است که یگانه قربانی حمله‌های تروریستی دهشت افگنان باشندگان کشور بوده و در جریان برنامه‌های انتخاباتی نامزدان ریاست جمهوری، به دلیل تجمعات مردمی، امکان تلاشِ بیشترِ دهشت افگنان برای وارد کردن تلفات به باشندگان کشور برای تضعیف روحیه‌ی آنان در حضور به پای صندوق‌های رای، زیاد می‌باشد.

حضور مردم در انتخابات، وابستگی مستقیم به وضعیت امنیتی دارد. در صورتی که برنامه‌های دهشت افگنی توسط نیروهای امنیتی خنثا گردیده و مردم بدونِ هیچ تهدیدی بپای صندوق‌های رای حضور یابند، به همان اندازه این حضور وسیع و گسترده خواهد بود؛ اما اگر جرقه‌های نا امنی و ترس در میان مردم رخنه کرد، به همان اندازه حضورِ مردم در پای صندوق‌های رای‌دهی سرد و کم‌رنگ خواهد بود.

آنچه تا امروز مشاهده می‌گردد، علاقه‌ی روز افزون مردم به انتخابات و رای‌دهی به فرد مورد نظرشان است، اما نگرانی‌ها نیز عمدتاً از ناحیه‌ی نا امنی و هراس از سایه افگندن طالبان بر این روند است.

نیروهای امنیتی افغان، نیروهای همکار بین‌المللی و نیز خود باشندگان کشور، باید به شدت و صادقانه برای برگزاری یک انتخابات شفاف و عادلانه دست همکاری به هم‌دیگر داده و آینده‌ی امیدبخش و مطمین را برای مردم این کشور رقم بزند.

گِرهِ چالش‌ها، در گِرَو منافع شخصی

 مختار وفایی
افغانستان، با پیش رو داشتن تحولات بزرگ و سرنوشت‌ساز، بارِ دیگر در مقطعِ حساس و تاریخی‌ِ قرار گرفته است که گذار از این مرحله، نیازمند اقتدار و حاکمیت قوی و اراده‌ی مستحکم ملی و سیاسی می‌باشد.

ناامنی‌ها، فساد اداری، بی اعتمادی، بیکاری، اعتیاد به مواد مخدر، اقتصاد ضعیف و مهاجرت‌های شهروندان؛ از جمله هفت بحران چالش‌ساز است که استاد محقق آنان را به «هفت‌خوان رستم» تشبیه نموده است.

حالا ما به روی‌کرد به این «هفت‌خوان رستم»، می‌خواهیم به بررسی چالش‌های دیگری بپردازیم که موجودیت آنان گذار از «هفت خوان رستم» را دشوارتر می‌سازد.

اگر چالش‌های که آینده افغانستان را تهدید نموده و باعث می‌گردد سیاسیون و مردم افغانستان دچارِ سردرگمی و نگرانی گردد را بشماریم، به همین همین هفت بحران یادشده که جدی و فراگیر است خلاصه می‌شود؛ اما آنچه می‌تواند، راه رفتن و گذار از این هفت بحران خطرناک را آسان‌تر بسازد، اعتماد به آینده و زندگی در افغانستان، برای شهروندان این کشور است.

این‌روزها شاهد هستیم که از علما، دانشجویان، فعالان مدنی، فعالان کارگری، آگاهان، نمایندگان مجلس و وزاری کابینه افغانستان گرفته تا یک دهقان و کارگرِ عادی جامعه، روحیه و اعتماد به  آینده را در زندگی در افغانستان از دست داده و برای امضا نشدن پیمان امنیتی میان افغانستان و امریکا که نیازِ اساسی افغانستان است، ابراز نگرانی می‌کنند.

این از سوی همه پذیرفته شده است که افغانستان با وضعیتِ که دارد، نیازمندِ توافق با کشورهای ابرقدرت جهانی و بخصوص ایالات متحده امریکا است.

متاسفانه مشکل اساسی در تاریخ افغانستان همواره این بوده است که سیاستمداران و حاکمیان به قدرت و حاکمیت را به چشم موروثی دیده اند.

در کنارِ دیگر تحلیل‌ها و برداشت‌ها، از چانه‌زنی‌های رییس جمهورکرزی مبنی بر امضا نشدن پیمان امنیتی میان افغانستان و امریکا، این موضوع که آقای کرزی در تلاش پذیرفتنِ خواست‌هایش از سوی امریکا، که حمایت آن کشور از نامزد مورد نظرش در انتخابات ریاست جمهوری می‌باشد، کم کم به واقعیت عینی تبدیل می‌شود.

در حالی که چانه‌زنی بر سرِ این موضوع به نفع افغانستان است؛ چون امنیت و ثباتِ اقتصادی، فکری و امنیتی آینده افغانستان تا حدی به امضای این پیمان وابسته است، و اگر جدی گرفته نشود، احتمال هر خطری برای آینده افغانستان قابل پیش‌بینی است. اما مطرح کردن و درخواست نمودن خواست‌ها و منافع شخصی از آدرس این پیمان، کاری است، خاینانه و در تضاد با منافع ملی کشور.

با وجودِ که رییس جمهورکرزی، طی این مدت اعتراض‌های مردمی را از سراسر کشور شاهد بوده است، هنوز هم نه دلیل و استدلالِ منطقی برا امضا نکردنش ابراز کرده است و نه زمانِ مشخصی برای امضا نمودن پیمان مطرح کرده است.

با این حال، بدون شک باید باور کرد که پیمان امنیتی میان افغانستان امریکا که حمایت همگانی و مردمی کشور را نیز با خود دارد، در گروِ خواست‌ها و منافع شخصی رییس جمهورکرزی مانده است.

امضا نشدنِ این پیمان و گسترش تهدیدهای برخواسته از هفت بحران یادشده، گذشتن از «هفت‌خوان رستم» را برای حکومت افغانستان دشوارتر نموده و آینده‌ی مبهمی را در انظار مردم زنده می‌کند.

از روز مره‌گی‌ها...

- سلام داکتر صاحب!

- والیکم، بگو بچیم!
- می‌بخشین داکتر صاحب، مختار وفایی استم روزنامه‌نگار...
- خوووب...بگو...می‌شنوم...
- غرض از مزاحمت این‌که، من گزارشی در مورد وضعیتِ شفاخانه‌های خصوصی و چگونگیِ‌ی فعالیت‌های آنان، می‌نویسم و در این رابطه خواستم، با شما به عنوان مسوول یکی از شفاخانه‌های خصوصی بین‌المللی صحبت کنم...اگر لطف نموده فرصتی فراهم کنید، من خدمت می‌رسم...
- خوووووبببب گفتی روزنامه‌نگار استی ها؟
- بلی صایب روزنامه‌نگار استم...
- با کدام تلویزیون کار می‌کنی؟
- با تلویزیون کار نمی‌کنم، روزنامه‌نگار استم، با یک آژانس خبری و روزنامه‌های چاپی کار می‌کنم...
- خوووووب...بسیار خوب...
راستی شما که گزارش ما را نشر می‌کنین...باز...چه رقم اس...منظورم این‌که...باز یک چیزی...یعنی چه مقدار پول از ما میخایین ها؟
- ..نخیر جناب دکتر! من روزنامه‌نگارم و وظیفه ام تهیه‌ی گزارش است نه اعلانات بازرگانی که در بدلِ نشر آن از شما پول بگیرم. من فقط به صحبتِ شما نیاز دارم.
- فامیدم، اما رفیقای تان د افتتاح شفاخانه ما که آمده بودند تا برِ شان پاکتِ پول توزیع نکدیم گزارش ما ره نشر نکدن...
- خووووب جناب دکتر...شاید...من نمی‌دانم...
...
این‌جا بود که دکتر، سرم را به دیوار کوبید و به روی هرچه اهل رسانه بود تُف کرد...
شاید مهم نیست، چون این‌جا افغانستان است و قرار نیست، هیچ چیزی و هیچ مسلکی مقدس بماند.
وقتی رسانه در اختیارِ چندتا آدمِ شهوت‌‌زده و بی‌سواد قرار می‌گیرد، گناه دیگران نیست که با رسانه‌ها چگونه باید برخورد کنند...
اگر برای تان، پرونده‌ی رویدادهای پشت میزِ رییسِ یکی از شبکه‌های تلویزیونی محلیِ بلخ را بازگو کنم، حتماً شما هم میلِ ایجاد یک شبکه‌ی تلویزیونی را خواهید کرد...

لیسانسه‌ها، پس از فراغت کجا می‌روند؟

مختار وفایی / روزنامه‌نگارِ آزاد

سالانه نزدیک به 3000 تن در بلخ، سند لیسانس بدست می‌آورند، و این آمار همه ساله در حال گسترش است. اما این لیسانسه‌ها که زمانی خیال رفتن به دانشگاه را هم‌چون آرمان‌شهری در ذهن داشتند، اکنون پس از پایان دورِ تحصیلی در مقطع لیسانس کجا می‌روند؟

این پرسش، مهم‌ترین و همگانی‌ترین مساله‌ی است که ذهنِ هر دانشجو و لیسانسه را، بیشتر از هر جایی دیگری در افغانستان می‌شوراند. پایان هر پاییز، همه ساله شاهد محافل پر زرق و برق دانشجویی در بهترین  و قیمتی‌ترین هوتل‌های شهر به مناسبت فراغت هزاران دانشجوی لیسانه هستیم، اما پایان و دو قدم آن‌طرف‌تر از این خوشی‌ها و محافل، اندوهِ عظیمی، جهانِ اکثریتِ جوانان را به رویاهای بیزاری و خستگی که بافتن کار، منبع درآمد و ادامه‌ی یک زندگی موفقانه و آبرومندانه است می‌کشاند.

گسترش عرضه، کاهش تقاضا

عرضه و تقاضا که در دنیای علم اقتصاد یک اصل برای ثبات و پیش‌ر‌فت تجارت است، تقریباً در همه موارد زندگی صدق می‌کند. اکنون که طی چند سال اخیر، تولید لیسانسه‌ها در کشور در حال گسترش است، باید منبعی برای تقاضا و جذب آنان نیز در ادارات دولتی و خصوصی ایجاد گردد.

وقتی عرضه گسترش یابد و تقاضا وجود نداشته باشد، و یا کم‌تر از حدی باشد که نتواند مقدارِ عرضه شده را حل کند، باعث ضرر و بحران اقتصادی می‌گردد.

اکنون نیز همین مساله است؛ سالانه هزاران تن، از دانشگاه‌ها، سندِ لیسانس بدست می‌آورند، اما هیچ برنامه‌ی برای جذب و روی کار آمدن آنان که نیروهای فعال جامعه می‌تواند باشند، وجود ندارد.

چندی قبل، خواستم در مورد وضعیتِ لیسانسه‌ها در بلخ اطلاعاتی را مبنی بر به کار گماریده شدنِ آنان بدست بیاورم.  با آن‌چه من در این گزارش به آن برخوردم، وضعیت دردناکی است که نسل دانشجو و جوان کشور را با سیاه‌چالِ بزرگی از آرزوهای دفن شده روبرو می‌سازد.

ریاستِ کار و امور اجتماعی، شهدا و معلولانِ بلخ، به دلایلِ اداری که داشتند، آمار جذب نیروی کار از میان لیسانسه‌ها در سال 1392 را در اختیارم قرار نداد، اما آمار سال 1391 را که به احتمال زیاد تفاوت چندنی با 1392 ندارد، در اختیارم قرار دارد.

به اساس این آمار، در سال گذشته (1391) که 2000 تن از دانشگاه بلخ و نزدیک به 1000 تن از دانشگاه‌های خصوصی بلخ، سندِ لیسانس بدست آوردند، از این میان، تنها 219 تن آنان؛ (130 ذکور) و (89 اناث) به کار گماشته شده اند.

به گفته‌ی مسوولان اداره کمیسیونِ اصلاحات اداری و خدمات ملکی، اکثراً لیسانسه‌ها در بست پنجم ادارات گماشته می‌شوند که معاش آنان 5 الی ده هزار افغانی در ماه می‌باشد.

در عین حال، به اساس آمار ارایه شده از سوی ریاست کار و امور اجتماعی، شهدا و معلولانِ بلخ، در همان سال( 1391) شهروندان کشورهای خارجی بیشتر از لیسانسه‌های ولایت بلخ در این ولایت جواز کار دریافت کرده اند.

بر اساس این آمار، که از دوم ماه حمل الی ماه قوس سال 1391 به ثبت رسیده است، 497 تن از شهروندان کشورهای خارجی  در این ولایت به کار گماشته شده اند.

همچنان آمار ثبت شده‌ی این اداره از به کار گماشته شدن لیسانسه‌های ولایت بلخ در سال 1390؛ 281 تن را نشان می‌دهد که از این میان 135 تن آنان را طبقه‌ی اناث تشکیل می‌دهد.

در عین حال تعدادی بدین باور اند، کسانی که به ادارات دولتی به کار گماشته شده اند؛ از جمله کسانی می‌باشند که حاضر به پرداخت رشوه در بدل گماشته شدن شان شده اند و در غیر آن به کار گماشته شدن و گذشتن از فلتر اداره‌ی اصلاحات اداری و دیگر مقامات مسوول مشکل است.

فساد اداری در روند گماشته شدن به کار، یکی از موضوعات و بحث‌های جدی در میان جوانان لیسانسه می‌باشد و اکثریت آنان بدین باور اند که گاهی بدون پرداخت رشوه شامل کار شدن در هر اداره‌ی ناممکن و بدور از واقعیت است.

این ادعا را با قرار گرفتن افغانستان در صدرِ فاسدترین کشور جهان می‌توان مهر تایید زد.

لیسانسه‌های بی‌ظرفیت

در کنارِ اینکه باید از فاسد بودنِ ادارات، ماموران و نظام اداری کشور نالید؛ بی‌ظرفیتی لیسانسه‌ها که حاصلِ نظام تحصیلی فاسد و ناکارآمد دانشگاه‌های دولتی کشور است نیز، در بحرانی شدن وضعیت و گسترش بی‌کاری و ضیاع زندگی هزاران جوان نقش مهمی دارد.

همچمان نبود یک برنامه و سیستم جذب و استخدام لیسانسه‌ها در ادارات دولتی و خصوصی باعث گردیده است که دل‌گرمی به زندگی و دنبال کردن آرزوها و خواسته‌ها، در میان جوانان کاهش یافته و هر روز بی‌اعتمادی به آینده و نظام افغانستان، بیشتر گردد.

این نا امیدی و بی اعتمادی، بیشتر در میان طبقه‌ی فقیر و متوسط جامعه به دلیل در انحصار داشتن پست‌های دولتی توسط زورمندان و وابستگان آنان بیشتر دیده می‌شود.

پناهندگی، اعتیاد و خشونت

افزایش آمار مهاجرت افغانستانی‌ها به کشورهای بیرونی، وابسته به عواملی دارد که مهم‌ترین آنان بی‌کاری، بی‌اعتمادی به آینده و نبود امنیت روانی و شغلی می‌باشد.

اعتیاد، خشونت و پیوستن به صفوف دهشت افگنان، از دیگر گزینه‌های است که در لیسانسه‌های بیکار، در مسیر با آنان بر می‌خورند.

آنچه اِم‌روز شاهد اش هستیم، گسترش روز افزون بیکاری و فقر، واسطه‌سالاری و فسادِ شرم آور در دستگاه‌ و نظام دولت و افزایش همه‌ساله‌ی فارغان دانشگاه‌ها و لیسانسه‌های که اشدِ ضرورت به کار و شغل برای تامین زندگی شان دارند، می‌باشد.

این وضعیت، در صورت تداوم، به مهم‌ترین و  بحرانی‌ترین چالشِ روز برای چندسال بعدِ افغانستان تبدیل خواهد شد.

افغانستان و ترس‌های در عبور از 2014

مختار وفایی / روزنامه‌نگارِ آزاد

سال 2014، با هیاهو، نگرانی‌ و تشویش‌های زیادی در افغانستان استقبال شد.

2013 که سالِ نسبتاً چالش‌زا و پر از دشواری‌ها، برای نظامیان، ملکی‌ها و دولت افغانستان بود، چند روز قبل، پایان یافت و قرن بیست و یک وارد چهارده سالگی اش شد.

سال 2014 از چند لحاظ، برای افغانستان و مردم اش مهم و سرنوشت ساز است:

-        برای اولین بار، قرار است، قدرت به شکل مسالمت آمیز، از یک شخص به شخصِ دیگری انتقال یابد.

-        نظامیان افغانستان، قرار است، تعهد و مسوولیت تامین امنیت سراسرِ کشور را از نظامیان خارجی بگیرد.

-        تحول و تغییرِ گسترده‌ی اقتصادی را با خروج نیروهای خارجی شاهد خواهیم بود.

-        ترس از برگشتِ دوباره‌ی طالبان و شکل‌گیری‌ قدرت‌های محلی در حال گسترش است.

-        ترس از ادامه‌ی کشت و قاچاق مواد مخدر، بطور گسترده‌تر از سال‌های قبل، بدلیل تقویت یافتن گروه‌های مافیایی و دهشت افگنی وجود دارد.

-        ادامه‌ی تهدیدهای پاکستان و تقویت و حمایت طالبان توسط سازمان‌ها و کشورهای منطقه و ...از جمله ده‌ها موردی است که سال 2014 در افغانستان میزبان آنان خواهد بود.

این تهدیدات بدون شک، در سال‌های قبل نیز وجود داشتند و در سال جاری میلادی نیز وجود دارند، اما یگانه چیزی که می‌تواند باعث تقویتِ روح همگرایی و تداوم فضای سالم زندگی برای افغانستانی‌ها در داخل کشور گردد، گذار موفقانه از چالش‌های یادشده است که مهم‌ترین و سرنوشت‌سازترین این موارد سومین دورِ انتخابات ریاست جمهوری است.

هرچند امیدواری‌های برای انتخابات آینده، طی روزهای اخیر در میان مردم با نشر نظرسنجی‌های سازمان‌های بین‌المللی و داخلی بیشتر شده و در این نظرسنجی‌ها، باشندگان کشور، در فیصدی بالایی حمایت شان را از انتخابات اعلام نموده و خواهان برگزاری یک انتخابات شفاف و عادلانه گردیده است.

در همین حال چالش‌های عمده و مشخصی دیگری نیز، برگزاری سالم و همگانی انتخابات ریاست جمهوری را تهدید می‌کند که باشندگان کشور، در  نظرسنجی‌های منتشر شده، به آنان اشاره کرده است.

گسترش نا امنی‌ها در شماری از مناطق، رهایی زندانیان خطرناک طالب که در روزهای اخیر نیز بیش از ششصد و پنجاه تن آنان از زندان بگرام آزاد گردید، مداخله‌ی زورمندان در شماری از مناطق محلی و آمادگی‌های طالبان و سایرِ گروه‌های دهشت افگنی برای برهم زدن نظم عمومی در انتخابات و تقلب از سوی برخی مقامات وابسته به ارگ و قدرت‌های مرکزی و محلی از دیگر نگرانی‌های است که سلامت انتخابات آینده را با تهدید روبرو می‌کند.

هرچند وزارت داخله کشور، سال 2104 را سال امیدها و آرامی برای کشور تعریف می‌کند، اما تهدیدهای موجود را نباید نادیده گرفت. به هر روی، سلامت سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی افغانستان، وابسته به گذار سالم و موفقانه از انتخابات ریاست جمهوری آینده است.

جامعه جهانی، دولت افغانستان و کشورهای همکار  و دوست در امور افغانستان، باید صادقانه برای یک آینده باثبات و مرفه افغانستان که به نفع جهان و منطقه است، تلاش نموده و تاریکی‌های احتمالی را که بر آینده این کشور سایه افگنده است، روشنی بخشند.

در صورتی که افغانستان بتواند، با گذار از چالش‌های نهفته در لایه‌های سال 2014، انتخابات ریاست جمهوری را نیز موفقانه سپری کند، در واقع، بارِ دیگر در همه عرصه‌ها تولدِ تازه یافته و حیات سیاسی و اقتصادی اش را برای سال‌های متمادی تضمین می‌کند.