به مار کُبرا اعتماد کن اما به یک افغان نه: روایت طبیب بریتانیایی از افغانستان
مختار وفایی کتاب «در دربار امیر عبدالرحمان»، روایت جذاب و تاریخی از مردم و شهرهای افغانستان در دورۀ حاکمیت عبدالرحمان خان است که نخستین بار در سال 1895 در لندن منتشر شده است. نویسندۀ این کتاب، داکتر جان آلفرد گری، پزشک دربار امیر عبدالرحمان است که از سال 1889 تا 1893، در دربار عبدالرحمان خان خدمت کرده است. داکتر گری، در مقدمۀ کتاب خود نوشته است که این کتاب حاصل نامههایی است که او از افغانستان به همسرش در لندن مینوشته است. این کتاب برای نخستینبار در سال 1399 خورشیدی، توسط اکبر بریالی به فارسی برگردان شد و توسط نشر نبشت منتشر گردید. نسخۀ فارسی این کتاب 567 صفحه است که آنرا محمد کاظم کاظمی ویرایش و صفحهآرایی کرده است. اکبر بریالی در «یادداشت مترجم» نوشته است که این کتاب براساس شیوههای علمی نوشته نشده، اما روایت صادقانه و رُمانگونه از چشمدیدهای یک طبیب اروپایی است. چیزی که خواننده در نخستین لحظات پس از بدست گرفتن این کتاب، با آن مواجه میشود، زبان پر از دشنام و کنایه داکتر گری است. داکتر گری در سراسر این کتاب، بارها از افغانها به عنوان یک مشت دزد، راهگیر و آدمکش یاد کرده