فاجعه یی در حال وقوع

سرمقاله روزنامه جامعه باز _ مختار وفایی

به طورماری که برای ناآرامی و جنگ در شمال کشور پیچانده شده، هر روز گرهِ جدیدی افزود می شود.

از حضور گسترده ی تروریست های آسیای میانه گرفته تا افسران بلند رتبه ی سازمان استخباراتی پاکستان (آی.اس.آی) اکنون صف طالبان را در برابر نیروهای امنیتی افغان همراهی می کنند. در اوج درگیری ها و حملات هجومی نیروهای دهشت افگن در شمال افغانستان، عبدالله عبدالله، رییس اجراییه حکومت وحدت ملی به شماری از ولایات شمال سفر کرده و از خط های مقدم جنگ دیدن کرده است. عبدالله در حالی که ریاست اجراییه حکومت را به عهده داشته و برای مورال بخشیدن به نیروهای امنیتی، به ولایات سفر می کند، در تازه ترین اظهاراتش گفته است که حکومت وحدت ملی اگر سقوط کند، داعش و طالب جای آن را خواهد گرفت. این هشدار رییس اجراییه حکومت پس از آن ارایه شده است که او اوضاع ولایات شمال را از نزدیک دیدن کرده و یقین اش ثابت شده است که شمال در پرتگاه سقوط قرار گرفته و با اندک ترین غفلت شاهد برپایی نظام امارت و یا هم خلافت اسلامی خواهیم بود.

هجوم صدها جنگجوی تا به دندان مسلح طالب و حرکت اسلامی ازبیکستان به نمایندگی اش از داعش، طی چند روز اخیر به ولسوالی های قیصار، المار، شیرین تگاب و دولت آباد فاریاب، آغاز دور جدید حملات گروهی عملیات عزم توسط طالبان در ولایت سرپل، شکل گیری هسته ی اکمالاتی نیروهای طالبان در ولایت بلخ، شکل گیری گروه هزارنفری ضربتی در ولایات فاریاب و سرپل و گسترش فعالیت های تبلیغیی و جلب و جذب سرباز در ولایات شمال که ماموریت دارد به جبهات جنگ در سایر ولایات نیرو و امکانات کمکی بفرستد، از آخرین تحولات جنگ و نا آرامی ها در شمال افغانستان است که حکایت از اراده ی محکم برای سقوط شمال افغانستان دارد.

در جریان شعله ور شدنِ این کشاکش های امنیتی، نیروهای امنیتی افغان نیز خسته و نا امید در جبهات تدافعی شان علیه تروریست ها می جنگند. گروه طالبان، القاعده، حرکت اسلامی ازبیکستان و عناصر وابسته به داعش از جمله جبهه داران جنگ در شمال افغانستان هستند که از هر سو برای تصرف مناطق مهم و استراتژیک ولایات شمال کمر بسته اند. منابع امنیتی نیز از دستپاچگی حکومت و کمبود تجهیزات، امکانات، پرسونل و عدم توجه جدی مقامات رهبری حکومت شکایت کرده و تداوم اوضاع را به نفع گروه طالبان و داعش پیش بینی می کنند. اکنون باورها بر این است که هدف اساسی از تشدید جنگ در شمال، تصرف کلِ شمال و تصفیه ی این ولایات از وجود نیروهای دولتی افغانستان در زمان کوتاه نیست. مرام اصلی این جنگ، گرفتنِ حاکمیت بخش های مهم شمال از جمله فاریاب، کندز و سرپل است که تصرف این ولایات توسط نیروهای طالبان اکنون در اولویت کاری شان قرار دارد. منابع امنیتی در ولایات شمال می گویند که محور توجه حملات طالبان از آغاز سال جاری تاکنون ولایات فاریاب، سرپل و کندز بوده و تصمیم بر سقوط این ولایات بصورت جدی توسط گروه های هراس افگن به حمایت عناصری در حکومت وحدت ملی دنبال می شود.

منابع امنیتی می گویند که یکی از مهم‌ترین دلایل پیش‌روی‌های روز افزون و افتادن بخش های مهمی از ولایات شمال به دست طالبان،  در اختیارداشتنِ انبارهای مهم و گسترده ی تسلیحات است که در بخش‌های مهم ولایات شمال در اختیار نیروهای طالبان قرار دارد. منابع آگاه در جریان چندماه اخیر بارها از عدم توجه رهبران دولت و نهادهای امنیتی به این ساحات شکایت کرده و از فرستاده شدن بسته های تسلیحاتی توسط بالگردهای ارتش به نیروهای طالبان در ولایات فاریاب خبر دادند.

نظام الدین قیصاری، فرماندهی که نزدیک به 600 تن از نیروهای مردمی را در ولسوالی قیصار رهبری می کند، می گوید که در قسمت هایی از مناطق تحت کنترل طالبان در این ولسوالی، بالگردهایی از ارتش افغانستان دیده شده است که به نیروهای طالبان تسلیحات و امکانات جنگی پایان کرده و همچنان در جریان نبردها نیز آنان را عمداً هدف قرار نمی دهند.در همین حال، پس از تشدید حملات گروهی طالبان به قسمت های مهمی از ولایات شمال، باورها بر این که اراده ی تسلیم دهی شمال به نیروهای مخالف مسلح در سطح رهبری حکومت نیز وجود دارد تشدید یافته و مثال های عینی آن در جریان نبرد نیروهای امنیتی افغان با دهشت افگنان هویدا شده است. یکی از دلایل اثبات این ادعا را نیروهای در خط نبرد، عدم برخورد قاطع در مقابل دهشت افگنان دانسته و می گویند که نیروهای امنیتی صرف در وضعیت تدافعی قرار داشته و اجازه ی پیش روی و حملات هجومی را در برابر طالبان ندارند.

شمال که محور قدرت چهره های ضد طالب همچون عطامحمدنور، جنرال عبدالرشید دوستم و حاجی محمدمحقق دانسته می شود، اکنون در حال افتادن در چاله ی تاریک امارت طالبانی و خلافت داعشی است. اتحاد سیاسی عطامحمدنور و جنرال دوستم نیز تاکنون هیچ کار موثری برای جلوگیری از تشدید حملات طالبان و افزایش تهدیدها نتوانسته است. نیروهای مردمی وابسته به احزاب جنبش و جمعیت که در خط مقدم جبهه در مقابل طالبان می رزمند نیز ابراز نا امیدی کرده و از فاجعه یی درحال وقوع خبر می دهند. اکنون در ولایات فاریاب، کندز، بغلان، سرپل و جوزجان، مهم ترین هسته های دفاعی در مقابل طالبان را همین نیروهای مردمی تشکیل می دهند. هرچند امنیت ملی بودجه ی اندکی را به نیروهای مردمی تخصیص داده، اما امکانات اندک در مقابل لشکر تجهیز شده و جنگاوران عقیدیتی طالبان و القاعده نمی تواند کاری را سامان دهد.

آنچه از اوضاع کنونی شمال بر می آید، سقوط زودهنگام بخش های مهم و استراتژیک آن همچون ولایات کندز، فاریاب و سرپل خواهد بود که در آن صورت، به گفته ی داکترعبدالله عبدالله، داعش و طالب جانشین حکومت وحدت ملی خواهد شد.