رونوشت اولین گزارشم ازدویچه وله دری
در یکی از پیاده روهای شهر مزار شریف، که از هجوم رهگذران به سختی می توان عبور کرد، صدای بلندی رهگذران را به خود جلب می کند: جای لوکس، غذاهای لذیذ، اتاق های منظم و جای مخصوص برای خانواده ها.
شهر مزار شریف در حال آمادگی از پذیرایی مهمانان نوروزی و برگزاری این جشن باستانی است. همان طوری که خانواده ها این روزها سرگرم خانه تکانی اند، هوتل داران نیز مصرف پاک کاری و رنگ هوتل های شان هستند.
در روزهای نوروز، کمتر خانواده ای است که مهمان نداشته باشد. آنهایی که وابستگان و خویشانی در مزار دارند، از ولایت های دیگر به خانه های دوستان شان می آیند تا در جشن نوروزی شرکت کنند. شماری نیز در هوتل ها زندگی می کنند.
کمال الدین کمال، معاون شهرداری مزارشریف می گوید که قبل از نوروز به تمام هوتل داران و صاحبان ساختمان های داخل شهر، دستور داده می شود تا ساختمان های شان را رنگ کنند و معیارهای را که این شهرداری در بخش مهمانداری و بهداشتی هوتل ها تعیین می کند باید رعایت و عملی کنند. در غیر آن دروازه هوتل بسته و مالک هوتل مجبور به پرداخت جریمه خواهد شد.
این روزها مزار شریف چهره دیگری به خود گرفته است؛ از رنگ آمیزی هوتل ها گرفته تا چراغ های رنگارنگ در جاده ها و داخل روضه شریف چهره قبلی این شهر را کاملا تغییر داده و آدم را به یاد نام قدیمی این شهر می اندازد که به آن "ام البلاد" یعنی مادر شهرها می گفتند.
حاجی ظاهر که 25 سال است همه ساله روزهای جشن نوروز را از هرات به مزار شریف می آید، قبل از آمدنش اتاقی را در یکی از هوتل های شهر مزار شریف برای ده روز به قیمت 15 هزار افغانی کرایه نموده است. هوتل لوازم اندکی را مانند بستره و تخت خواب و وسایل آشپزی، در اختیارش قرار داده است. حاجی ظاهر می گوید: «این شهر سخی است و مردمانش نیز سخی هستند و من دوستدار سخی ها هستم".
برای حاجی ظاهر عادت شده است که از 25 حوت الی 5 حمل را در شهر مزار شریف سپری کند. در حالی که نگاه حاجی ظاهر از پنجره اتاق اش به روضه دوخته شده، می گوید خانواده 12 نفری اش برای جشن نوروزی به مشهد ایران می رود، اما خودش همه ساله ترجیح می دهد این روزها را در مزار شریف سپری کند.
شهرداری مزار شریف به شهریان دستور داده که هوتل ها و دیگر ساختمان ها را رنگ کنند.
حاجی ظاهر 60 ساله، دوستانی در مزار دارد که اگر از آمدن او خبر شوند، نمی گذارند او در هوتل زندگی کند. اما او دوست دارد در هوتل زندگی کند، خودش باشد و روزهای جشن و بهاری، هرچند اتاقی که او کرایه کرده، صرف به این دلیل که از کلکین می شود روضه را تماشا کرد، قیمت تر است. یکی از آرزوهای او این است: تا زنده ام، نوروزها در مزار شریف باشم.
هرچند هوتل های شهر مزار شریف با سیستم و معیارهای پیشرفته عیار نیستند، با آن هم هوتل داران می کوشند تا با پیشکش آنچه در اختیار دارند، رضایت مهمانان را جلب کنند. زیرا به گفته آنها، این روزها هر سال تکرار می شود و مشتری را نباید از دست داد.
برخی ها مانند عبدالصمد، از خارج به مزار شریف می آید تا نوروز را جشن بگیرند. عبدالصمد هشت سال است که همه ساله از مسکو به مزار می آید. او متولد مسکو است، اما نوروز برایش همچنان گرامی است و می خواهد چهار هزار دالر خرج سفرش را در مزار به مصرف برساند. از نخستین تجربه سفر به مزار شریف می گوید: «اولین باری که به این هوتل مراجعه کردم، مدیر هوتل گفت ما خارجی ها را اجازه نداریم که بپذیریم. من گفتم من افغان هستم، اما آنها باور نمی کردند. بالاخره پاسپورت و شناسنامه ام را نشان دادم، مرا پذیرفتند و پس از آن همه ساله به این هوتل مراجعه می کنم».
اتاق های خالی هوتل
در هوتلی که بیش از 30 اتاق دارد، تا امروز یک شنبه که دو روز به نوروز مانده، به جز پنج اتاق دیگر همه خالی است. به نظر می رسد به دلیل برفباری شدید در شاهراه سالنگ، هنوز بسیاری مهمانان به مزار نرسیده اند. احمد جاوید حمیدی که 15 سال می شود هوتل داری می کند، می گوید سال های گذشته از 20 حوت به بعد، اتاق خالی در هوتل اش باقی نمی ماند، اما امسال کمتر مهمانانش به وی مراجعه نموده اند.
حاجی امان الله 42 سال می شود که متواتر از کابل در جشن نوروز به مزارشریف می آید. او پس از این که در سن 23 سالگی ازدواج کرد، همه ساله خانواده اش را نیز با خود به مزار شریف می آورد. او به روضه حضرت علی اعتقاد دارد و می گوید از برکت شاه اولیا، صاحب خانه شده است. «پول داشتیم، پول ما در جایی بند بود. نمی توانستیم آن را به آسانی به دست بیاوریم. وقتی نزدیک سال نو شد، به طرف مزار می آمدیم، وقتی که داخل مزار شریف شدیم از ته ی دل از شاه اولیا خواستم که مرا صاحب حویلی نماید. روز چهارم نوروز که به کابل برگشتیم، همان روز همه پول های ما به دست ما آمد و کسی که از وی چنین انتظاری را نداشتیم پول های ما را خودش آورد».
مردم افغانستان به زیارتگاه شهر مزار شریف که به زیارت حضرت علی مسما است، عقیده خاصی دارند. شماری به این باور اند که سالانه تعدادی زیادی از افراد نابینا، شل و دارای امراض گوناگون از این زیارتگاه شفا می یابند.
فرامرز ندیم چهار سال می شود که چشمانش را در یک انفجار از دست داده است،وی هنوز هم، همانند سال های بینایی اش که همه زیبایی را میتوانست ببیند ،قبل از نوروز خودش را به مزارشریف رسانده است. فرامرز که از قندوز به مزار آمده است، می گوید: «مزار، نوروز، زیبایی ها، مردم و این همه در دلم جا دارند و نبودن چشمانم نمی تواند بهانه ای باشد که این همه را فراموش کنم». فرامرز نیز از شفا یافتن در این زیارتگاه ناامید نیست، اما می گوید همین که می تواند همه زیبایی ها را حس کند و از حادثه هولناکی نجات یافته است، خدا را سپاسگزار است.
کوه به کوه نمی رسد/ آدم به آدم می رسد
جمعه خان که بیش از 30 سال است هوتل داری می کند، آشنایانی از سراسر افغانستان پیدا کرده است. جمعه خان می گوید: «کوه به کوه نمی رسد، آدم به آدم می رسد. این ها کجا و من کجا؟! فعلاً 9 سال می شود که همه ساله در هوتل من می آیند و از تمام ولایات وقتی مسافرین می آیند سوغات شهر شان را برایم می آورند».
مجید مختاریان، پدر چهار فرزند با خانواده اش از ولایت نیمروز به مزار آمده و می گوید: «هر سالی که یک مقدار پول را مصرف آمدن به مزار شریف می کنم، وقتی بر می گردم از برکت همین سفر به کار و شغلم رونق افزوده می شود و چندین برابر این مقدار را به زودی می توانم به دست بیاورم». او می گوید سفر خانوادگی به مزار شریف، حدود صد هزار افغانی برایش مصرف بر می دارد.
مردم در مزار شریف منتظرند تا روز نوروز همه با هم این شعر را که شاعرش معلوم نیست، بسرایند:
روز نوروز است امروز جنده بالا می شود/ از کرامات سخی جان کور بینا می شود.
گزارشگر: مختار وفایی، مزار شریف
ویراستار: عارف فرهمند
